X P 900/13 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy Wrocław Śródmieście we Wrocławiu z 2014-02-06
Sygn. akt X P 900/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 lutego 2014 r.
Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu, Wydział X Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSR Agata Masłowska
Protokolant: Dominika Gorząd
po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2014 r. we Wrocławiu
na rozprawie
sprawy z powództwa T. W.
przeciwko J. M. P. S.A. z siedzibą we K.
o uchylenie kary porządkowej
I. uchyla karę porządkową upomnienia nałożoną na powoda T. W. w dniu 30 sierpnia 2013 r. przez stronę pozwaną J. M. P. S.A. z siedzibą we K.;
II. zasądza od strony pozwanej J. M. P. S.A. z siedzibą we K. na rzecz powoda T. W. kwotę 60 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego;
III. nakazuje stronie pozwanej J. M. P. S.A. z siedzibą we K., aby uiściła na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu kwotę 30 zł (słownie: trzydzieści złotych), tytułem opłaty sądowej od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony z mocy ustawy.
UZASADNIENIE
Pozwem z 30 września 2013 r. (k.3-5), wniesionym przeciwko J. M. P. S.A. z siedzibą w K., powód T. W. wniósł o uchylenie kary porządkowej upomnienia, nałożonej na niego w dniu 30 sierpnia 2013 r., oraz o zasądzenie od strony pozwanej na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu swego żądania powód wskazał, że karę nałożono na niego z powodu nieprzestrzegania procedury związanej z przygotowaniem magazynu do inwentaryzacji. Powód wyjaśnił, że osoba zaplanowana do przygotowania magazynu do inwentaryzacji, która miała być w komisji inwentaryzacyjnej, przebywała w tym czasie na niezaplanowanym zwolnieniu. W dniu 16 sierpnia 2013 r. do sklepu zostały dostarczone dwie dostawy, a następnego dnia rano zaplanowana była kolejna dostawa. Tym samym w dniu 17 sierpnia 2013 r. rozładowywano towar z dostawy z dnia poprzedniego i bieżącego. W dniu 17 sierpnia 2013 r. powodowi przydzielono przeprowadzenie szkolenie nowego pracownika, ponadto powód musiał złożyć dwa zamówienia na kolejne dni tygodnia. W związku z liczbą obowiązków zaplanowanych na 17 sierpnia 2013 r., na pierwszej zmianie przewidziano obecność powoda i dwóch jego zastępców. Rano na pierwszej zmianie nie stawił się jeden z zastępców powoda, od którego powód otrzymał informację, że jest nieobecny z powodu choroby dziecka. Powód zawiadomił o powyższej sytuacji swoją przełożoną – kierownika rejonu E. B. i poinformował ją, że nie jest w stanie podczas swojej zmiany przygotować magazynu do inwentaryzacji. Powód zaproponował, że rozpocznie te czynności, zaś ich dokończeniem zajmie się druga zmiana wraz z zastępcą kierownika sklepu E. L.. Kierownik rejonu wyraziła zgodę. Powód podniósł, że praktyką u strony pozwanej było to, że przygotowaniem sklepu do inwentaryzacji zajmują się osoby z kierownictwa sklepu. Powód po zakończeniu zmiany przekazał sklep i obowiązki E. L., informując o zaistniałej sytuacji i czynnościach, jakie trzeba dokończyć. Czynności tych nie było dużo i nie było zagrożenia, że nie zostaną wykonane. Powód podkreślił, że w dniu 17 sierpnia 2013 r. nie otrzymał od przełożonego zgody na pozostanie na drugiej zmianie, co wiązałoby się z pracą w godzinach nadliczbowych. Zaznaczył, że w dniu 18 sierpnia 2013 r. przeprowadzono inwentaryzację, która przebiegała prawidłowo. Powód wskazał, że z „Podręcznika Kierownika Sklepu” nie wynika, że sklep do inwentaryzacji może być przygotowany jedynie przez osobę, która zostanie powołana na członka komisji inwentaryzacyjnej. Praktyką u strony pozwanej było, że przygotowaniem inwentaryzacji zajmowały się różne osoby, w tym również osoby, które nie były następnie członkami komisji inwetaryzacyjnej.
W odpowiedzi na pozew (k.17-18) strona pozwana J. M. P. S.A. z siedzibą w K. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na swoją rzecz zwrot kosztów postępowania. Zarzuciła, że powód wniósł powództwo po upływie ustawowego terminu. Ponadto wskazała, że kara została nałożona na powoda zasadnie. Powód dopuścił się w dniu 17 sierpnia 2013 r. naruszenia obowiązków pracowniczych przez nieprzestrzeganie procedury związanej z przygotowaniem magazynu do inwentaryzacji. W ocenie pozwanego argumentacja powoda jest bezzasadna. Powód posiadał informację o nieobecności pracownika na dzień przed przewidzianym przygotowaniem do liczenia magazynu. Powód pełnił funkcję kierownika sklepu i to do jego obowiązków należała prawidłowa organizacja czasu pracy, tak własnego, jak i podległych pracowników.
Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:
T. W. został zatrudniony u J. M. P. S.A. z siedzibą w K. z dniem 19 lipca 2005 r., początkowo na stanowisku sprzedawcy-kasjera, a następnie zastępcy kierownika sklepu. Od 1 października 2007 r. był zatrudniony na podstawie umowy zawartej na czas nieokreślony. Z dniem 1 maja 2009 r. powodowi powierzono stanowisko kierownika sklepu. W ostatnim okresie wykonywał swe obowiązki w sklepie „B.” we W. przy ul. (...) (sklep (...)).
Dowody:
-
-
dokumenty w aktach osobowych powoda
Do obowiązków kierownika sklepu należało zarządzanie podległym sklepem zgodnie z procedurami wewnętrznymi, reprezentowanie firmy wobec klientów. W zadaniach kierownika sklepu leżało organizowanie sprzedaży i dążenie do jej zwiększenia, przy jednoczesnym ograniczeniu kosztów; zapewnienie dostępności całego asortymentu, przyjmowanie dostaw i w razie potrzeby obsługa kasy fiskalnej, dbanie o należyty stan sklepu i jego otoczenia, organizowanie i nadzorowanie pracy podległego personelu z zachowaniem obowiązujących przepisów, w tym przepisów prawa pracy, BHP, PPoż; planowanie, ewidencjonowanie i rozliczanie czasu pracy własnego i podległego personelu, szkolenie pracowników i przekazywanie im informacji niezbędnych do realizacji zadań, a wynikających z poleceń przełożonych oraz wewnętrznych instrukcji, procedur i regulaminów; kontrola zgodności działań pracowników z przekazywanymi poleceniami i zasadami firmowymi; prowadzenie dokumentacji księgowej i personalnej związanej z działalnością sklepu w obowiązującym zakresie, przygotowanie dokumentacji do zamknięcia miesiąca; przygotowanie dokumentacji sklepu do przekazania do archiwum; przygotowanie i wykonanie inwentaryzacji zgodnie z obowiązującymi procedurami wewnętrznymi; ewidencjonowanie oraz inwentaryzacja środków trwałych; przestrzeganie obowiązujących przepisów oraz wewnętrznych procedur i zarządzeń, wykonywanie innych zadań zleconych przez przełożonego.
Dowody:
-
-
opis stanowiska (w kopii akt osobowych powoda)
Obowiązkiem kierownika sklepu było w szczególności składanie zamówień. Polegało to na sprawdzeniu stanu towarów, sprawdzeniu poziomu sprzedaży produktów, a następnie sporządzeniu i wysłaniu zamówienia. Zajmowało to około godziny. Do obowiązków kierownika sklepu należało także przyjmowanie dostaw towarów, w tym sprawdzenie ilości dostarczonego towaru z zamówieniem i nadzorowanie jego przeniesienia do magazynu. Czynność przyjęcia zamówienia trwała około 1-2 godzin.
Dowody:
-
-
zeznania M. L. (k.71)
-
-
zeznania R. B. (k.71)
-
-
zeznania E. K. (k.77)
-
-
przesłuchanie T. W. w charakterze powoda (k.77)
W sklepie, którego kierownikiem jest powód, zaplanowana była na 18 sierpnia 2013 r. inwentaryzacja.
bezsporne
Przeciętnie do sklepu kierowanego przez powoda wykonywano dziennie dwie dostawy - na zmianie porannej i popołudniowej. W dniu 16 sierpnia 2013 r. przyjęto dwie dostawy towaru na zmianie popołudniowej, natomiast w dniu 17 sierpnia 2013 r. była przewidziana kolejna poranna dostawa towaru. Rozpakowywanie towaru z dostaw z 16 sierpnia 2013 r. i z 17 sierpnia 2013 r. odbyło się faktycznie w dniu 17 sierpnia 2013 r. na pierwszej zmianie.
Dowody:
-
-
przesłuchanie T. W. w charakterze powoda (k.77)
Uprawnionymi do przeprowadzenia szkolenia nowego pracownika byli kierownicy sklepu lub pracownicy posiadający stosowne uprawnienia. W dniu 16 sierpnia 2013 r. powód otrzymał informację, że następnego dnia będzie przeprowadzał szkolenie nowego pracownika. Przeszkolenie pracownika trwało zgodnie z procedurą 10 godzin. Pierwszy etap polegał na zapoznaniu się osoby szkolonej z procedurami, aktami wewnętrznymi. Następnym etapem było egzaminowanie, instruktaż stanowiskowy, oprowadzenie po sklepie, pracowanie ze szkolonym pracownikiem na stanowisku, do którego został przydzielony, do końca zmiany i nadzorowanie go oraz przyuczanie do wykonywanych obowiązków.
Dowody:
-
-
zeznania M. L. (k.71)
-
-
zeznania R. B. (k.71)
-
-
częściowo: zeznania E. K. (k.77)
-
-
przesłuchanie T. W. w charakterze powoda (k.77)
U strony pozwanej obowiązywały regulacje wewnętrzne w postaci tzw. „Podręcznika kierownika sklepu”, określające między innymi proces inwentaryzacji i przygotowania sklepu do niej. Zgodnie z punktem 9.1 podręcznika kierownika sklepu termin przeprowadzania inwentaryzacji okresowej zapasu ustala kierownik rejonu. W punkcie 9.2. wskazano: ,,1. Aby przystąpić do przeprowadzenia inwentaryzacji, odpowiednio przygotuj magazyn, salę sprzedaży, pomieszczenie socjalne i biurowe sklepu. Przygotowanie sklepu do inwentaryzacji rozpocznij w przeddzień planowanego spisu. 2. Za przygotowanie sklepu odpowiada osoba, która przygotowywała sklep do inwentaryzacji. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w przygotowaniu sklepu kierownik rejonu może pociągnąć do odpowiedzialności służbowej.” W powyższym podręczniku nie wskazano, aby osoba wchodząca w skład komisji inwentaryzacyjnej miała obowiązek samodzielnie w całości przygotować sklep do inwentaryzacji.
Dowody:
-
-
wydruk podręcznika kierownika sklepu (k.32-34)
Inwentaryzacja była poprzedzona przygotowaniem magazynu produktów żywnościowym, non-food i alkoholowych do inwentaryzacji. Przygotowanie magazynu do inwentaryzacji produktów non-food polegało na uporządkowaniu ich, zapakowania w kartony, następnie opisanie ich przez umieszczenie na kartonie adnotacji jaki produkt i jaka ilość opakowań zajmuje się w kartonie, ułożenie kartonów danej kategorii produktów i ich zliczenie. Przygotowanie do inwentaryzacją magazynu z produktami żywnościowymi polegało ich uporządkowaniu i odpowiednim ułożeniu zapasów, tak aby zapewnić dojście do produktów i ich sprawne zliczenie. Przygotowanie magazynu alkoholowego polegało na ułożenie jego stanu według rodzaju asortymentu.
Przygotowanie magazynu do inwentaryzacji trwało od jednego do dwóch dni w zależności od wielkości sklepu. Proces ten odbywał się, w zależności od natężenia ruchu, na I lub II zmianie. Praktyką u strony pozwanej było to, że przygotowaniem magazynu do inwentaryzacji zajmowali się inni pracownicy niż członkowie komisji inwentaryzacyjnej. Osoba, która była członkiem komisji inwentaryzacyjnej, nie musiała zajmować się całością przygotowań do inwentaryzacji. Wynikało to z konieczności prowadzenia przygotowań do inwentaryzacji w czasie normalnej pracy sklepu oraz czasochłonności tych przygotowań – często nie było możliwe, aby ukończyć je w takim czasie, aby osoba, która kierowała przygotowaniami, mogła je w całości sama przeprowadzić i jednocześnie uczestniczyć w samej inwentaryzacji bez przekroczenia norm czasu pracy, w szczególności w zakresie obowiązkowych okresów wypoczynku.
Dowody:
-
-
zeznania M. L. (k.71)
-
-
zeznania R. B. (k.71)
-
-
przesłuchanie T. W. w charakterze powoda (k.77)
W dniu 17 sierpnia 2013 r. na porannej zmianie miał pracować powód, zastępca kierownika sklepu M. L.i zastępca kierownika sklepu R. B..
Dowody:
-
-
zeznania M. L. (k.71)
-
-
zeznania R. B. (k.71)
-
-
przesłuchanie T. W. w charakterze powoda (k.77)
R. B. nie stawiła się do pracy w dniu 17 sierpnia 2013 r. Powód o godzinie 10:09 wysłał wiadomość tekstową do R. B. z zapytaniem o przyczyny jej nieobecności w pracy na pierwszej zmianie. Pracownica poinformowała powoda, że przebywa na zwolnieniu lekarskim z powodu choroby dziecka.
Dowody:
-
-
biling (k.11)
-
-
zeznania M. L. (k.71)
-
-
zeznania R. B. (k.71)
-
-
przesłuchanie T. W. w charakterze powoda (k.77)
W dniu 17 sierpnia 2013 r. powód kontaktował się kilkakrotnie z kierownikiem rejonu E. K., informując ją o niedoborach kadrowych, utrudniających przeprowadzenie wszystkich zaplanowanych do wykonania na pierwszej zmianie zadań. Pierwotnie powód zakładał, że zajmie się szkoleniem nowego pracownika, zaś pozostałe zadania wykonają dwaj jego zastępcy, ale okazało się to niemożliwe.
Dowody:
-
-
biling (k.29)
-
-
protokół przekazania telefonu E. K.(k.30, k.31)
-
-
przesłuchanie T. W. w charakterze powoda (k.77)
Pierwotnie w planie pracy na 17 sierpnia 2013 r. czynności przygotowaniu magazynu do inwentaryzacji powód przydzielił swojemu zastępcy R. B.. Ostatecznie jednak nadzór nad zmianą powód powierzył zastępcy kierownika sklepu M. L., zaś sam zajmował się szkoleniem nowego pracownika, po czym przystąpił wraz z pracownikami do przygotowania magazynu do inwentaryzacji. Nie ukończył przygotowań do inwentaryzacji na pierwszej zmianie, przekazując pozostałe czynności zastępcy kierownika, który był wyznaczony do pracy na drugiej zmianie, tj. E. L..
Dowody:
-
-
zeznania M. L. (k.71)
-
-
przesłuchanie T. W. w charakterze powoda (k.77)
Powód w dniu 17 sierpnia 2013 r. poinformował bezpośrednią przełożoną – kierownika rejonu E. K., że z uwagi na ilość obowiązków w tym dniu nie zdąży sam wykonać wszystkich czynności związanych z przygotowaniem magazynu do inwentaryzacji. Ustalił z przełożoną, że czynności te dokończy na drugiej zmianie E. L.. Powodowi nie zezwolono na pozostanie w pracy na drugiej zmianie i przygotowanie magazynu do inwentaryzacji w ramach pracy w godzinach nadliczbowych.
Dowody:
-
-
przesłuchanie T. W. w charakterze powoda (k.77)
W dniu 18 sierpnia 2013 r. przeprowadzono w sklepie kierowanym przez powoda inwentaryzację okresową. Trwała ona od 6:22 do 17:40. W skład komisji inwentaryzacyjnej wchodzili powód i kierownik rejonu E. K.. W toku inwentaryzacji nie stwierdzono żadnych istotnych nieprawidłowości i jej wynik był pozytywny; wartość niedoborów mieściła się w zakładanych przez pracodawcę granicach.
Dowody:
-
-
wydruk inwentaryzacji (k.35-62)
-
-
przesłuchanie T. W. w charakterze powoda (k.77)
W dniu 30 sierpnia 2013 r. na powoda nałożono karę upomnienia z powodu nieprzestrzegania procedury związanej z przygotowaniem magazynu do inwentaryzacji. W uzasadnieniu wskazano, że 17 sierpnia 2013 r. kierownik rejonu zlecił powodowi policzenie towaru znajdującego się na magazynie, gdyż tego wymaga procedura. Podczas wizyty w sklepie w dniu 17 sierpnia 2013 r. stwierdzono, że magazyn jest liczony przez osoby z innej zmiany, nie znajdujące się w składzie komisji inwentaryzacyjnej, co jest sprzeczne z procedurami firmowymi.
Pismem z 3 września 2013 r. powód złożył sprzeciw od kary upomnienia. Podniósł, że osoba, która była zaplanowana do przygotowania magazynu do inwentaryzacji przebywała na niezaplanowanym zwolnieniu, w związku z czym przygotowania miały być dokończone na drugiej zmianie. Wskazał ponadto na skumulowanie się w dniu 17 sierpnia 2013 r. licznych zadań: rozłożenia towaru z trzech dostaw, przeprowadzenia szkolenia pracownika, złożenia dwóch zamówień.
Pismem z 6 września 2013 r. strona pozwana zwróciła się do związku zawodowego NSZZP ,,B.” przy (...) S.A. o zajęcie stanowiska w sprawie ukarania powoda. W dniu 9 września 2013 r. NSZZP organizacja związkowa wskazała na zasadność złożonego przez powoda odwołania i wyraziła swą wątpliwość co do słuszności nałożonej kary.
Pismem z 16 września 2013 r., doręczonym powodowi w dniu 17 września 2013 r., strona pozwana odrzuciła sprzeciw powoda od nałożonej kary upomnienia. Wskazała, że o nieobecności R. B. powód wiedział już dzień wcześniej, nie zgłaszał kierownikowi rejonu, że mogą wystąpić trudności z realizacją przygotowania magazynu do inwentaryzacji, a ponadto przy prawidłowej organizacji pracy powód mógł wszystkie zadania zrealizować przy pomocy M. L..
Dowody:
-
-
pismo z 30.08.2013 r. (k.7)
-
-
kopia sprzeciwu z 2.09.2013 r. (k.8) z potwierdzeniem nadania (k.7)
-
-
kopia pisma z 6.09.2013 r. (w kopii akt osobowych)
-
-
kopia pisma z 9.09.2013 r. (k.10)
-
-
kopia pisma z 16.09.2013 r. (k.10v)
Sąd Rejonowy zważył, co następuje :
Powództwo jako w pełni uzasadnione zasługiwało na uwzględnienie.
Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o przedstawioną przez strony i niezakwestionowaną dokumentację, jak również w oparciu o dowód z zeznań M. L. i R. B., a także przesłuchanie powoda. Zeznaniom E. K. (przełożonej powoda) Sąd dał wiarę tylko w ograniczonym zakresie, gdyż nie znajdowały one potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym, w szczególności w podręczniku kierownika sklepu, bilingach, zeznaniach świadków.
Kwestia stosowania przez pracodawcę kar wobec pracowników została unormowana w przepisach prawa pracy. Zgodnie z art. 108 § 1 kodeksu pracy [dalej: k.p.] za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może stosować karę upomnienia albo karę nagany. Uprawnienie do nakładania tego typu kar jest jednym z przejawów kierowniczej roli pracodawcy w procesie pracy. Kara porządkowa może być zastosowana tylko po uprzednim wysłuchaniu pracownika (art. 109 § 2 k.p.), przed upływem 2 tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i przed upływem 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia (art. 109 § 1 k.p.). Przy stosowaniu kary bierze się pod uwagę w szczególności rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych, stopień winy pracownika i jego dotychczasowy stosunek do pracy (art. 111 k.p.). Tryb, w jakim pracownik może kwestionować wymierzoną mu przez pracodawcę karę porządkową, wynika z art. 112 k.p. Stanowi on, że jeżeli zastosowanie kary nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa, pracownik może w ciągu 7 dni od dnia zawiadomienia go o ukaraniu wnieść sprzeciw (§1 zd. 1), zaś w ciągu 14 dni od dnia zawiadomienia o odrzuceniu tego sprzeciwu pracownik może wystąpić do sądu pracy o uchylenie zastosowanej wobec niego kary (§2). O uwzględnieniu lub odrzuceniu sprzeciwu decyduje pracodawca po rozpatrzeniu stanowiska reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej (art. 112 § 1 zd. 2 k.p.)
Na wstępie należy odnieść się do podniesionego przez stronę pozwaną zarzutu wniesienia powództwa po upływie ustawowego terminu. Obligatoryjnym etapem poprzedzającym wniesienia powództwa jest złożenie przez pracownika w ciągu 7 dni od dnia zawiadomienia go o ukaraniu sprzeciwu, zaś w ciągu 14 dni od dnia zawiadomienia o odrzuceniu tego sprzeciwu pracownik może wystąpić do sądu pracy o uchylenie zastosowanej wobec niego kary. Powód otrzymał zawiadomienie o odrzuceniu sprzeciwu w dniu 17 września 2013 r., a przedmiotowe powództwo wniósł w dniu 30 września 2013 r., a zatem z zachowaniem terminu 14-dniowego. Błędnie zatem pracodawca zarzuca, że doszło do uchybienia terminowi do wystąpienia z powództwem w niniejszej sprawie.
Między stronami nie było sporu co do formalnej prawidłowości ukarania powoda, w szczególności co do przebiegu wysłuchania poprzedzającego nałożenie na powoda kary upomnienia. W związku z tym Sąd rozpoznając zarzuty powoda ograniczył się do oceny merytorycznej zasadności nałożonej na niego kary.
W myśl art. 100 § 1 k.p., obowiązkiem pracownika – zaliczanym przez kodeks pracy do obowiązków o charakterze podstawowym – jest wykonywanie pracy sumiennie i starannie oraz stosowanie się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Wykonywanie pracy w sposób sumienny, a więc właściwy i należyty, niewątpliwie odnosi się do przestrzegania przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, stanowiącym zorganizowany ciąg następujących po sobie czynności. Jeżeli zatem pracownik nie wykonuje należycie swoich obowiązków, mających wpływ na właściwe funkcjonowanie zakładu pracy, to tym samym nie przestrzega, a więc narusza ustaloną organizację i porządek w procesie pracy. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy pracownik nie przestrzega ustalonych przez pracodawcę procedur wewnątrzzakładowych oraz nie stosuje się do poleceń przełożonych. Takie zachowanie co do zasady może więc skutkować nałożeniem kary porządkowej. Warto przy tym przypomnieć, że jeśli chodzi o karę upomnienia, jej wymierzenie jest uzasadnione nawet w przypadku niewielkiego stopnia winy po stronie pracownika (tak: wyrok Sądu Najwyższego z 1.07.1999 r., I PKN 86/99, OSNP 2000/18/683). Kara upomnienia jest najłagodniejszym środkiem porządkowym i może być nałożona również za stosunkowo niewielkie uchybienia obowiązkom pracowniczym, także popełnione nieumyślnie. Jednak zdaniem Sądu nie oznacza to, że pracownik powinien ponosić odpowiedzialność za zdarzenia zupełnie przez niego niezawinione, gdyż stałoby to w sprzeczności z dyspozycją art. 111 k.p., który jasno wskazuje, że zawinienie po stronie pracownika jest konieczną przesłanką nałożenia na niego kary porządkowej.
Strona pozwana jako przyczynę nałożenia na powoda kary upomnienia wskazała nieprzestrzegania procedury związanej z przygotowaniem magazynu do inwentaryzacji. Swoją decyzję uzasadniała tym, że w dniu 17.08.2013 r. kierownik rejonu zlecił powodowi policzenie towaru znajdującego się na magazynie, w celu przygotowania magazynu do inwentaryzacji. Jednakże podczas wizyty w sklepie w dniu 17.08.2013 r. stwierdzono, że magazyn jest przeliczany przez osoby z innej zmiany, nie znajdujące się w składzie komisji inwentaryzacyjnej, co zdaniem strony pozwanej jest sprzeczne z procedurami firmowymi. W uzasadnieniu kary nie wskazano, jakie konkretnie procedury wewnętrzne powód naruszył; jedyna procedura, na którą strony powoływały się w toku procesu, zawarta była w „Podręczniku kierownika sklepu”.
Jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego, na 18.08.2013 r. w sklepie, którego kierownikiem był powód, zaplanowano przeprowadzenie inwentaryzacji. Inwentaryzacja była poprzedzana, zgodnie z procedurami i zwyczajami firmowymi, przygotowaniem magazynów sklepowych do inwentaryzacji. Na czynności przygotowawcze składało się: uporządkowanie produktów, zapakowanie ich w kartony, opisanie zawartości kartonów, ułożenie kartonów danej kategorii produktów i ich zliczenie. Sama czynność przygotowania do inwentaryzacji w zależności od wielkości sklepu, układu magazynu i liczby towarów, a także w zależności od liczby innych zadań zaplanowanych w tym samym czasie, zajmowała cały dzień albo nawet dwa dni i miała miejsce bezpośrednio przed zaplanowaną inwentaryzacją. Czynności te odbywały się w godzinach otwarcia sklepu, jednocześnie z normalną pracą sklepu. W związku z tym przyjętą praktyką było zwiększanie obsady sklepu w tym dniu oraz wyznaczanie jednego pracownika (kierownika lub zastępcy kierownika), który kierował przygotowaniami – miało to na celu zapewnienie niezakłóconego funkcjonowania sklepu. Z uwagi na czasochłonność czynności przygotowawczych zdarzało się, że osoba, która przygotowywała magazyn do inwentaryzacji nie była w stanie przeprowadzić całości wszystkich czynności i następnie uczestniczyć jeszcze we właściwej inwentaryzacji (która także była procesem wielogodzinnym).
W dniu 17.08.2013 r. z powodem miały pracować jego dwie zastępczynie, dzięki czemu możliwe byłoby zrealizowanie wszystkich zaplanowanych zadań – powód miał przeprowadzić szkolenie nowego pracownika, R. B. nadzorować przygotowanie magazynu do inwentaryzacji, a M. L. – wykonywać bieżące zadania kierownika sklepu na pierwszej zmianie (w tym: odbiór dostaw, składanie zamówień). Taka organizacja pracy umożliwiała zrealizowanie wszystkich zadań na pierwszej zmianie. Jednak ostatecznie okazało się, że w dniu 17.08.2013 r. R. B. nie będzie obecna. Wobec tego do wykonania zaplanowanych czynności na pierwszej zmianie zostały tylko dwie osoby: powód i M. L.. Niezależnie od przygotowania magazynów do inwentaryzacji konieczne było w tym dniu wykonanie szeregu czasochłonnych zadań: złożenie zamówień oraz rozpakowanie większej ilości towaru niż zwykle – dwóch dostaw ze zmiany zamykającej sklep z dnia poprzedniego oraz dostawy bieżącej. Ponadto powód otrzymał dodatkowo polecenie przeprowadzenia w dniu 17.08.2013 r. szkolenia nowego pracownika, co wymagało poświęcenia znacznej ilości czasu, wymagało bowiem przedstawienia procedur, przeegzaminowania pracownika, przeszkolenia stanowiskowego, wdrożenia do pracy, bezpośredniego, stałego nadzorowania w czasie wykonywania obowiązków w pierwszym dniu pracy. Zgodnie z procedurami strony pozwanej, szkolenie pracownika trwać powinno ok. 10 godzin, co jednoznacznie świadczy o pracochłonności tego zadania.
Sąd dał wiarę twierdzeniom powoda, że w dniu 17.08.2013 r. uzgodnił z przełożoną, że w uwagi na liczbę obowiązków w tym dniu powód tylko rozpocznie prace przygotowawcze w magazynie, zaś przygotowania do inwentaryzacji dokończy na drugiej zmianie E. L.. Relację powoda w tym zakresie potwierdzają dowody z postaci bilingów dotyczących jego telefonu służbowego (k.29). Wynika z nich, że powód po ustaleniu że R. B. nie stawi się do pracy (po 10:09) wielokrotnie kontaktował się z E. K. w czasie pierwszej zmiany. Sąd nie dał wiary zeznaniom E. K., że powód w czasie żadnej z przeprowadzonych rozmów telefonicznych nie uzgadniał z nią, że przygotowania do inwentaryzacji zakończą się na drugiej zmianie i że wszystkie rozmowy dotyczyły rutynowych spraw związanych ze sklepem. Wskazać trzeba, że E. K.nie potrafiła wyjaśnić, czego miałyby dotyczyć te rozmowy i z czego wynikało tak duże ich natężenie w tym właśnie dniu. Świadek bagatelizowała treść bilingów i podnosiła, że taka liczba rozmów była normalna w jej praktyce jako kierownika rejonu. Zapewnienia te są dosyć nieprawdopodobne, biorąc pod uwagę, że powód w tym dniu w ciągu kilku godzin dzwonił do świadka aż 8 razy; gdyby faktycznie każdy kierownik sklepu codziennie średnio tyle razy kontaktował się z kierownikiem rejonu, sparaliżowałoby to pracę świadka. Co więcej, powód był doświadczonym, wieloletnim pracownikiem strony pozwanej, a obowiązki kierownika sklepu pełnił od 2009 r., w związku z czym mało racjonalne wydaje się założenie, że miałby – w normalnej sytuacji – powody, aby wielokrotnie tego samego dnia zwracać się do przełożonego z jakimiś problemami. Dalej wskazać trzeba, że w tym dniu (17.08.2013 r.) głównym problemem powoda były braki kadrowe i wynikające z nich utrudnienia w przygotowaniu sklepu do inwentaryzacji. Wobec tego trudno zakładać, że nietypowo liczne rozmowy telefonicznie między powodem a przełożoną dotyczyły jakiegoś innego zagadnienia (a przynajmniej strona pozwana nie wykazała, aby istniały inne sytuacje kryzysowe, wymagające tak intensywnych bieżących konsultacji powoda z przełożonym). Sąd dał więc wiarę powodowi, że powiadomił przełożoną o zaistniałych trudnościach, na bieżąco informował ją o stanie prac i uzyskał zgodę na ich zakończenie przez drugą zmianę. Warto zauważyć, że ostatni telefon wykonany został pod koniec zmiany, zatem z dużą dozą prawdopodobieństwa można także przyjąć, że przełożona miała pełną świadomość tego, jak zaawansowane były przygotowania do inwentaryzacji w chwili przekazania tych obowiązków zastępcy powoda na drugiej zmianie.
W ocenie Sądu powód udowodnił, że z przyczyn obiektywnych nie mógł w tym dniu samodzielnie dokończyć przygotowania do inwentaryzacji, gdyż nie tylko wiązałoby się to z pracą w godzinach nadliczbowych, ale wręcz – z uwagi na konieczność uczestniczenia od 6:00 w inwentaryzacji w następnym dniu – naruszone mogłyby zostać przepisy regulujące kwestię minimalnego czasu odpoczynku. W tym miejscu należy zauważyć, że z zeznań świadków M. L., R. B. i E. B. wynika, że polityka firmy pozwanej pozwalała jedynie w szczególnych przypadkach na wyrażenie zgody na pracę w godzinach nadliczbowych; przedłużona praca bez zgody przełożonego nie była dopuszczalna. Powód w tym dniu poza przygotowaniami do inwentaryzacji miał wykonać szereg innych obowiązków, w tym m.in. przeprowadzić czasochłonne szkolenie nowego pracownika. Wbrew twierdzeniom strony pozwanej nie było obiektywnej możliwości takiego zorganizowania pracy przez powoda, która dałaby mu szansę wykonania w całości wszystkich zadań na pierwszej zmianie, z pomocą wyłącznie M. L..
Okolicznością sporną było ustalenie procedur dotyczących przygotowania sklepu do inwentaryzacji. Jak już wcześniej wskazano, jedyna przedstawiona Sądowi procedura w formie pisemnej to „Podręcznik kierownika sklepu”. Zdaniem Sądu żaden z jej zapisów nie potwierdza tezy strony pozwanej, że niedopuszczalne było, aby sklep do inwentaryzacji przygotowała w części lub w całości inna osoba, niż wyznaczona do komisji inwentaryzacyjnej. Nie wynika z niego także, aby niezbędne było wykonanie koniecznych przygotowań na jednej zmianie oraz aby niedopuszczalne było przekazanie przez kierownika sklepu tych obowiązków jego zastępcy. Jak wynika z zeznań świadków M. L. oraz R. B., a także z przesłuchania powoda T. W., praktyką powszechnie stosowaną u strony pozwanej było to, że przygotowaniem do inwentaryzacji zajmowali się również inni pracownicy niż ci, którzy następnie przeprowadzali zasadniczą inwentaryzację. Tym samym członkami komisji inwentaryzacyjnej byli pracownicy, którzy nie zajmowali się całością czynności przygotowujących do inwentaryzacji. Podnoszony przez stronę pozwaną zarzut, że pozwany naruszył procedury wewnętrzne, gdyż nie przeprowadził w całości przygotowań do inwentaryzacji, a był członkiem komisji inwentaryzacyjnej, jako nie udowodniony nie mógł zostać uwzględniony. Podręcznik kierownika sklepu nie regulował kwestii, którzy pracownicy winni zajmować się przygotowaniem do inwentaryzacji, co więcej – brak jest w nim postanowień wskazujących na to, że w komisji inwetaryzacyjnej powinny znajdować się osoby, które uprzednio zajmowały się przygotowaniem do inwentaryzacji. Z przedmiotowej regulacji wynika jedynie, że inwentaryzacja odbywała się przy udziale kierownika rejonu. Na uwagę zasługuje fakt, że gdyby powód w okolicznościach niniejszej sprawy wykonał sam wszystkie nałożone na niego obowiązki i dokończył przygotowanie magazynu na drugiej zmianie, jego udział w inwentaryzacji w dniu 18.08.2013 r. w godzinach od 6:22 do 17:40 wiązałby się z uchybieniem przepisom prawa pracy w zakresie maksymalnych dopuszczalnych norm czasu pracy. Strona pozwana nie udowodniła, aby powodowi znane były inne dokumenty niż „Podręcznik kierownika sklepu”, regulujące proces inwentaryzacji; nie przedstawiła zresztą tekstów żadnych innych procedur, które by tę kwestię regulowały. Co prawda w swoich zeznaniach świadek E. K. wskazała, że miały miejsce zmiany w procedurach inwentaryzacji, które powinny być powodowi znane, jednak zeznania te Sąd uznał za mało wiarygodne i nieprzekonujące. Niezależnie od tego, że to przecież strona pozwana miała obowiązek (na wyraźne polecenie Sądu, k.13) przedstawić treść obowiązujących w dniu 18.08.2013 r. procedur i to ona miała obowiązek procesowy wykazania, że doszło do naruszenia tych procedur (art. 6 k.c., art. 232 k.p.c.), a zatem powinna wykazać na czym polegały zmiany w procedurach i jaka była ich treść – Sąd miał na uwadze również i to, że świadek nie potrafiła wskazać jakie zmiany w procedurze inwentaryzacji miały miejsce, czego konkretnie dotyczyły, kiedy je wprowadzono i gdzie zostały uregulowane. Zważywszy, że świadek zajmowała stanowisko kierownika rejonu i rekomendowała ukaranie powoda z powodu naruszenia tychże procedur, taka niewiedza jest niezrozumiała. Trudno oprzeć się wrażeniu, że świadek zarzuca powodowi uchybienie procedurom, których treści sama dokładnie nie zna i właśnie wskutek tego nie potrafi wskazać, które z ich zapisów powód zignorował.
W tej sytuacji Sąd doszedł do przekonania, że strona pozwana nie przedstawiła żadnych przekonujących dowodów na okoliczność tego, że doszło do naruszenia przez powoda procedury wewnętrznej lub też, że powód działał sprzecznie z poleceniem przełożonego. Z kolei dowody zaoferowane przez powoda potwierdzają, że postępował zgodnie z powszechną i utrwaloną praktyką firmową (stosowaną zresztą także i po ukaraniu powoda), za wiedzą i zgodą przełożonego. Liczba i charakter obowiązków spoczywających na powodzie w dniu 17.08.2013 r., a także możliwości kadrowe w tym dniu uniemożliwiały w sposób obiektywny i niezależny od powoda przeprowadzenie przez niego w całości przygotowania do inwentaryzacji. Pozostałe obowiązki powoda miały również charakter pilny i terminowy, nie mogły być więc przełożone na inny dzień. Powód w tym dniu dysponował możliwością scedowania części obowiązków tylko na jedną osobę, nie zaś na dwie, jak pierwotnie zakładał. Twierdzenia strony pozwanej, jakoby przy „prawidłowej” organizacji pracy powód mógłby podołać wraz z jednym tylko zastępcą wszystkim zadaniom na pierwszej zmianie, były gołosłowne – strona pozwana zresztą nie podjęła nawet próby zaproponowania (wskazania) takiej „prawidłowej” organizacji pracy (tj. wskazania, który z pracowników miałby jej zdaniem wykonać które obowiązki i w jakim czasie).
W tych okolicznościach trudno powodowi przypisać chociażby najmniejszy stopień zawinienia – co samo w sobie wyklucza nałożenie na niego kary porządkowej. W związku z powyższym, wobec niewykazania przez pracodawcę, że wystąpiły przesłanki uprawniające do nałożenia na powoda kary upomnienia z 30.08.2013 r., karę tę należało uchylić, o czym Sąd orzekł w punkcie I wyroku.
O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie II wyroku na podstawie art. 98 k.p.c., mając na względzie zasadę odpowiedzialności stron za wynik sporu. Przepis ten stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na koszty celowej obrony powoda złożyły się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 60 zł, ustalone na podstawie § 12 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2002 r., nr 163, poz. 1348 ze zm.)
Powód był w niniejszej sprawie zwolniony od kosztów sądowych z mocy prawa, w związku z czym na podstawie art. 113 u.k.s.c. w zw. z art. 98 k.p.c. nieuiszczonymi przez niego kosztami sądowymi (tj. opłatą sądową od pozwu w kwocie 30 zł) Sąd obciążył stronę pozwaną jako przegrywającą spór (punkt III wyroku).
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia
Osoba, która wytworzyła informację: Agata Masłowska
Data wytworzenia informacji: