Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

IV U 625/20 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy Wrocław Śródmieście we Wrocławiu z 2021-05-25

Sygn. akt IV U 625/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 maja 2021 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu IV Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Werocy

Protokolant: Daniel Musiewicz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25.05.2021 r. we Wrocławiu

odwołania N. A.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W.

z dnia 10.09.2020 r. Znak: (...)

w sprawie N. A.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W.

o zasiłek chorobowy, zasiłek macierzyński i zasiłek opiekuńczy

I.  zmienia zaskarżoną decyzję organu rentowego w punkcie 3 w części, tj. w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej N. A. prawo do odsetek ustawowych za opóźnienie w wypłacie:

1)  zasiłku chorobowego:

-

należnego za okres od 07.06.2017 r. do 28.06.2017 r. w kwocie 1.582,02zł - liczonych od 05.08.2017 r. do 06.05.2020 r.;

-

należnego za okres od 29.06.2017 r. do 20.07.2017 r. w kwocie 1.582,02zł - liczonych od 05.08.2017 r. do 06.05.2020 r.;

-

należnego za okres od 21.07.2017 r. do 28.07.2017 r. w kwocie 575,28zł - liczonych od 24.08.2017 r. do 06.05.2020 r.;

2)  zasiłku macierzyńskiego:

-

należnego za okres od 17.10.2017 r. do 31.10.2017 r. w kwocie 862,95zł - liczonych od 01.12.2017 r. do 06.05.2020 r.;

-

należnego za okres od 01.11.2017 r. do 30.11.2017 r. w kwocie 1.725,90zł - liczonych od 03.01.2018 r. do 06.05.2020 r.;

-

należnego za okres od 01.12.2017 r. do 31.12.2017 r. w kwocie 1.783,43zł - liczonych od 31.01.2018 r. do 06.05.2020 r.;

-

należnego za okres od 01.01.2018 r. do 31.01.2018 r. w kwocie 1.783,43zł - liczonych od 03.03.2018 r. do 06.05.2020 r.;

-

należnego za okres od 01.02.2018 r. do 28.02.2018 r. w kwocie 1.610,84zł - liczonych od 03.04.2018 r. do 06.05.2020 r.;

-

należnego za okres od 01.03.2018 r. do 31.03.2018 r. w kwocie 1.783,43zł - liczonych od 01.05.2018 r. do 06.05.2020 r.;

-

należnego za okres od 01.04.2018 r. do 30.04.2018 r. w kwocie 1.725,90zł - liczonych od 31.05.2018 r. do 06.05.2020 r.;

-

należnego za okres od 01.05.2018 r. do 31.05.2018 r. w kwocie 1.783,43zł - liczonych od 03.07.2018 r. do 06.05.2020 r.;

-

należnego za okres od 01.06.2018 r. do 30.06.2018 r. w kwocie 1.725,90zł - liczonych od 31.07.2018 r. do 06.05.2020 r.;

-

należnego za okres od 01.07.2018 r. do 31.07.2018 r. w kwocie 1.783,43zł - liczonych od 31.08.2018 r. do 06.05.2020 r.;

-

należnego za okres od 01.08.2018 r. do 31.08.2018 r. w kwocie 1.783,43zł - liczonych od 02.10.2018 r. do 06.05.2020 r.;

-

należnego za okres od 01.09.2018 r. do 30.09.2018 r. w kwocie 1.725,90zł - liczonych od 31.10.2018 r. do 06.05.2020 r.;

-

należnego za okres od 01.10.2018 r. do 15.10.2018 r. w kwocie 862,95 zł - liczonych od 15.11.2018 r. do 06.05.2020 r.;

3)  zasiłku opiekuńczego:

-

należnego za okres od 16.10.2018 r. do 25.10.2018 r. kwocie 287,65 zł - liczonych od 27.11.2018 r. do 06.05.2020 r.;

II.  zasądza od organu rentowego na rzecz ubezpieczonej kwotę 180 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

III.  koszty sądowe zalicza na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

Ubezpieczona (wnioskodawczyni) N. A. wniosła odwołanie od decyzji organu rentowego - Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W. z dnia
10.09.2020 r., Znak: (...), zaskarżając w/w decyzję w zakresie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 3. i domagając się zmiany zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie prawa do odsetek ustawowych za opóźnienie od wypłaconych kwot zasiłku chorobowego za okres od dnia 07.06.2017 r. do dnia 13.10.2017 r., zasiłku macierzyńskiego za okres od dnia 17.10.2017 r. do dnia 15.10.2018 r. oraz zasiłku opiekuńczego za okres od dnia 16.10.2018 r. do dnia 20.10.2018 r. – w sposób sprecyzowany ostatecznie w piśmie procesowym z dnia 01.02.2021 r.

Nadto, jak podała na rozprawie w dniu 25.05.2021 r., domagała się zasądzenia od organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu stanowiska wskazała, że organ rentowy odmówił jej prawa do odsetek za opóźnienie w wypłacie świadczeń powołując się na art. 31zd ustawy z dnia 02.03.2020 r.
o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, twierdząc, że na podstawie w/w przepisu był zwolniony z obowiązku wypłaty odsetek. Podała, że w piśmie
z dnia 29.05.2020 r. organ rentowy wskazywał także, że brak jest podstaw do wypłaty odsetek ponieważ Sąd oparł swój wyrok na podstawie zeznań świadków oraz wyjaśnień stron a ostatnim dokumentem upoważniającym do wypłaty świadczeń był wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu. Podniosła, iż prawomocnym wyrokiem z dnia 19.02.2020 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu zmienił decyzję organu rentowego z dnia 01.12.2017 r. w ten sposób, że stwierdził, iż jako pracownik u płatnika składek (...) s.c. W. K. i M. S. podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 13.03.2017 r. i dalej, że organ rentowy powinien był ustalić jej prawo do świadczeń najpóźniej w dniu 01.12.2017 r. kiedy to została wydana błędna decyzja. Zarzuciła, iż analiza przeprowadzonej przez organ rentowy kontroli prowadzi do wniosku, że to organ rentowy ponosi odpowiedzialność za wydanie nieprawidłowej decyzji i tym samym jest obecnie zobowiązany do wypłaty odsetek za opóźnienie w wypłacie należnych jej świadczeń. Jednocześnie podniosła, iż całkowicie nieuzasadnione jest powoływanie się przez organ rentowy na treść art. 31zd ustawy
z dnia 02.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, bowiem przepis ten nie ma zastosowania w stanie faktycznym sprawy, gdyż terminy wydania decyzji i wypłaty świadczeń w jej sprawie przypadały na długo przed stanem zagrożenia epidemiologicznego.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie z uwagi na brak podstaw prawnych do jego uwzględnienia.

Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie organ rentowy - wskazując m.in. na treść przepisu art. 85 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 64 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby
i macierzyństwa
oraz art. 31zd ustawy z dnia 02.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych - podał w szczególności, że ubezpieczona w związku z wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 19.02.2020 r. (sygn. akt VIII U 1801/19) zmieniającym decyzję organu rentowego z dnia 01.12.2017 r. stwierdzającym, że od dnia 13.03.2017 r. podlega ubezpieczeniom społecznym jako pracownik u płatnika składek (...) s.c. W. K. i M. S. zwróciła się o wypłatę zasiłku chorobowego, zasiłku macierzyńskiego i opiekuńczego wraz z odsetkami za opóźnienie. Wskazał, że zrealizował wypłatę zasiłku chorobowego za okres od 07.06.2017 r. do 28.07.2017 r., zasiłku macierzyńskiego za okres od 17.10.2017 r. do 15.10.2018 r. i zasiłku opiekuńczego za okres od 16.10.2018 r. do 20.10.2018 r. w dniu 06.05.2020 r. bez odsetek, w łącznej kwocie 24.967,89 zł brutto. Podkreślił, że w związku z tym, iż orzeczenie sądu zostało oparte na zeznaniach świadków oraz wyjaśnieniach stron ostatnim dokumentem upoważniającym do wypłaty zasiłków był w/w wyrok w związku z czym termin 30 dni na wypłatę świadczeń upływał w dniu 30.04.2020 r. tj. w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemiologicznego albo stanu epidemii i tym samym zgodnie z przepisami Zakład jest zwolniony z obowiązku wypłaty odsetek. Nadto organ rentowy podkreślił, iż wypłaty zasiłku chorobowego za okres od
29.07.2017 r. do 13.10.2017 r. dokonał w dniu 01.06.2020 r. na podstawie pisma z dnia 28.04.2020 r. otrzymanego w dniu 05.05.2020 r. a zatem w ustawowym terminie 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do jego wypłaty.

Sąd Rejonowy ustalił stan faktyczny:

Ubezpieczona N. A. została zatrudniona, na podstawie umowy
o pracę zawartej w dniu 01.03.2017 r., w firmie (...) s.c. W. K. i M. S. w Ś.- (...) i z tego tytułu zgłoszona została do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.

W okresie od dnia 05.05.2017 r. do dnia 13.10.2017 r. ubezpieczona była niezdolna do pracy, przy czym za okres od dnia 05.05.2017 r. do dnia 06.06.2017 r. płatnik składek (pracodawca) wypłacił jej wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, natomiast za okres od dnia 07.06.2017 r. ubezpieczona wystąpiła o wypłatę zasiłku chorobowego do organu rentowego.

Za okres od dnia 14.10.2017 r. do dnia 16.10.2017 r. ubezpieczona nie przedstawiła zaświadczeń lekarskich stwierdzających jej niezdolność do pracy.

W związku z urodzeniem dziecka, w okresie od dnia 17.10.2017 r. do dnia 15.10.2018 r. wnioskodawczyni przebywała na urlopie macierzyńskim.

Dowód: - wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu Wydział VIII Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19.02.2020 r. w sprawie sygn. akt VIII U 1801/19 wraz z uzasadnieniem, w aktach sprawy sygn. akt VIII U 1801/19, k. 215-226

- decyzja ZUS z dnia 01.12.2017 r. nr (...)- (...), w aktach ZUS

- zaświadczenie płatnika składek, w aktach ZUS

- zaświadczenia (...), w aktach ZUS

- decyzja ZUS z dnia 10.09.2020 r., w aktach ZUS

Decyzją z dnia 01.12.2017 r. nr (...)- (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W. stwierdził, że ubezpieczona N. A. jako pracownik płatnika składek (...) s.c. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 13.03.2017 r.

Powyższa decyzja wydana została, przez organ rentowy, w oparciu o wyniki przeprowadzonej kontroli, w trakcie której organ rentowy przesłuchał m.in. wspólnika spółki (płatnika) – M. S. a także J. Ł. (właściciela firmy współpracującej
z płatnikiem), uzyskał wyjaśnienia od ubezpieczonej oraz zgromadził dokumentację dotyczącą zatrudnienia ubezpieczonej.

W konsekwencji powyższego Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W.:

-

decyzją z dnia 08.12.2017 r. odmówił ubezpieczonej prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 03.06.2017 r. do dnia 28.07.2017 r. i zasiłku macierzyńskiego za okres od dnia 17.10.2017 r. do dnia 15.10.2018 r.,

-

decyzją z dnia 21.11.2018 r. odmówił ubezpieczonej prawa do zasiłku opiekuńczego za okres od dnia 16.10.2018 r. do dnia 20.10.2018 r.

Dowód:- decyzja ZUS z dnia 01.12.2017 r. nr (...)- (...), w aktach ZUS

- decyzja ZUS z dnia 10.09.2020 r., w aktach ZUS

- decyzja ZUS z dnia 29.04.2020 r., w aktach sprawy tut. Sądu sygn. akt IV U 76/18, k. 40

- akta kontroli ZUS, teczka w aktach sprawy

- przesłuchanie ubezpieczonej, k. 42v. i nagranie k. 43

Wyrokiem z dnia 19.02.2020 r. w sprawie sygn. akt VIII U 1801/19, Sąd Okręgowy
we Wrocławiu VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił decyzję organu rentowego z dnia 01.12.2017 r. nr (...)- (...) w ten sposób, że stwierdził, że ubezpieczona N. A. jako pracownik u płatnika składek (...) s.c. W. K. i M. S. podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 13.03.2017 r.

Wydany wyrok Sąd Okręgowy oparł na ustaleniach faktycznych opartych na dowodach
w postaci akt (rentowo-orzeczniczych) organu rentowego a także na dowodzie z przesłuchania stron, tj. ubezpieczonej i za płatnika - (...) spółki (...).

Powyższy wyrok wpłynął do organu rentowego w dniu 16.03.2020 r., a uprawomocnił się w dniu 31.03.2020 r.

Dowód: - wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu Wydział VIII Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19.02.2020 r. w sprawie sygn. akt VIII U 1801/19 wraz z uzasadnieniem, w aktach sprawy sygn. akt VIII U 1801/19, k. 215-226

- potwierdzenie doręczenia, w aktach sprawy sygn. akt VIII U 1801/19, k. 228

- przesłuchanie ubezpieczonej, k. 42v. i nagranie k. 43

W związku z w/w wyrokiem, decyzją z dnia 29.04.2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W.:

-

uchylił decyzję z dnia 08.12.2017 r. i przyznał ubezpieczonej prawo do zasiłku chorobowego za okres od dnia 07.06.2017 r. do dnia 28.07.2017 r. oraz zasiłku macierzyńskiego za okres od dnia 17.10.2017 r. do dnia 15.10.2018 r.,

-

uchylił decyzję z dnia 21.11.2018 r. i przyznał ubezpieczonej prawo do zasiłku opiekuńczego za okres od dnia 16.10.2018 r. do dnia 20.10.2018 r.

Dowód: - decyzja ZUS z dnia 29.04.2020 r., w aktach sprawy tut. Sądu sygn. akt IV U 76/18, k. 40

Nadto w związku z w/w wyrokiem organ rentowy zrealizował wypłatę na rzecz ubezpieczonej należnej kwoty zasiłku chorobowego za okres od dnia 07.06.2017 r. do dnia 28.07.2017 r., zasiłku macierzyńskiego za okres od 17.10.2017 r. do 15.10.2018 r. i zasiłku opiekuńczego za okres od 16.10.2018 r. do 20.10.2018 r. - w dniu 06.05.2020 r. w łącznej kwocie 24.967,89 zł brutto.

W w/w terminie organ rentowy wypłacił ubezpieczonej zasiłek chorobowy za okres:

-

od 07.06.2017 r. do 28.06.2017 r. w kwocie 1.582,02 zł;

-

od 29.06.2017 r. do 20.07.2017 r. w kwocie 1.582,02 zł;

-

od 21.07.2017 r. do 28.07.2017 r. w kwocie 575,28 zł;

oraz zasiłek macierzyński za okres:

-

od 17.10.2017 r. do 31.10.2017 r. w kwocie 862,95 zł;

-

od 01.11.2017 r. do 30.11.2017 r. w kwocie 1.725,90 zł;

-

od 01.12.2017 r. do 31.12.2017 r. w kwocie 1.783,43 zł;

-

od 01.01.2018 r. do 31.01.2018 r. w kwocie 1.783,43 zł;

-

od 01.02.2018 r. do 28.02.2018 r. w kwocie 1.610,84 zł;

-

od 01.03.2018 r. do 31.03.2018 r. w kwocie 1.783,43 zł;

-

od 01.04.2018 r. do 30.04.2018 r. w kwocie 1.725,90 zł;

-

od 01.05.2018 r. do 31.05.2018 r. w kwocie 1.783,43 zł;

-

od 01.06.2018 r. do 30.06.2018 r. w kwocie 1.725,90 zł;

-

od 01.07.2018 r. do 31.07.2018 r. w kwocie 1.783,43 zł;

-

od 01.08.2018 r. do 31.08.2018 r. w kwocie 1.783,43 zł;

-

od 01.09.2018 r. do 30.09.2018 r. w kwocie 1.725,90 zł;

-

od 01.10.2018 r. do 15.10.2018 r. w kwocie 862,95 zł;

a także zasiłek opiekuńczy za okres:

-

od 16.10.2018 r. do 20.10.2018 r. kwocie 287,65 zł.

Dowód: okoliczność bezsporna, a nadto:

- decyzja ZUS z dnia 10.09.2020 r., w aktach ZUS

- zestawienie ZUS, k. 21

- przesłuchanie ubezpieczonej, k. 42v. i nagranie k. 43

Wniosek o zasiłek chorobowy za okres od dnia 29.07.2017 r. do dnia 13.10.2017 r. ubezpieczona złożyła dopiero w dniu 05.05.2020 r.

Wypłaty zasiłku chorobowego za okres od dnia 29.07.2017 r. do dnia 13.10.2017 r. organ rentowy dokonał w dniu 01.06.2020 r. w łącznej kwocie 5.537,07 zł brutto.

Dowód: okoliczność bezsporna, a nadto:

- decyzja ZUS z dnia 10.09.2020 r., w aktach ZUS

- przesłuchanie ubezpieczonej, k. 42v. i nagranie k. 43

Decyzją z dnia 10.09.2020 r., Znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W. – w rozstrzygnięciu zawartym w punkcie 3.
- odmówił ubezpieczonej wypłaty odsetek za opóźnienie od zasiłku chorobowego za okres od dnia 07.06.2017 r. do dnia 13.10.2017 r., zasiłku macierzyńskiego za okres od dnia 17.10.2017 r. do dnia 15.10.2018 r. oraz zasiłku opiekuńczego za okres od dnia 16.10.2018 r. do dnia 20.10.2018 r.

Uzasadniając swoją decyzję organ rentowy wskazał m.in., iż zrealizował wypłatę zasiłku chorobowego za okres od 07.06.2017 r. do 28.07.2017 r., zasiłku macierzyńskiego za okres od 17.10.2017 r. do 15.10.2018 r. i zasiłku opiekuńczego za okres od 16.10.2018 r. do 20.10.2018 r. w dniu 06.05.2020 r. bez odsetek, w łącznej kwocie 24.967,89 zł brutto. Podkreślił, że w związku z tym, iż Sąd oparł swój wyrok na zeznaniach świadków oraz wyjaśnieniach stron ostatnim dokumentem upoważniającym do wypłaty zasiłków był wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 19.02.2020 r. w związku z czym termin 30 dni na wypłatę świadczeń upływał w dniu 30.04.2020 r. tj. w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemiologicznego albo stanu epidemii i tym samym zgodnie z przepisami Zakład jest zwolniony z obowiązku wypłaty odsetek. Nadto organ rentowy podkreślił, iż wypłaty zasiłku chorobowego za okres od
29.07.2017 r. do 13.10.2017 r. dokonał w dniu 01.06.2020 r. na podstawie pisma z dnia 28.04.2020 r. otrzymanego w dniu 05.05.2020 r. a zatem w ustawowym terminie 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do jego wypłaty.

Dowód: - decyzja ZUS z dnia 10.09.2020 r., w aktach ZUS

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej zasługiwało, w ocenie Sądu, na uwzględnienie.

Dokonując ustaleń faktycznych w sprawie Sąd oparł się na złożonych do akt sprawy dokumentach powołanych w treści uzasadnienia – bowiem żadna ze stron postępowania nie podważyła ich prawdziwości i wiarygodności. Nadto Sąd oparł się na zeznaniach ubezpieczonej, które były spójne i logiczne a przy tym znajdowały również potwierdzenie w złożonych do akt sprawy dokumentach.

Zgodnie z treścią przepisu art. 64 ust.1 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t. jedn. Dz. U.
z 2019 r., poz. 645 ze zm.) płatnicy składek, o których mowa w art. 61 ust. 1 pkt 1, wypłacają zasiłki w terminach przyjętych dla wypłaty wynagrodzeń lub dochodów, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych bieżąco po stwierdzeniu uprawnień. Zasiłki te wypłaca się nie później jednak niż
w ciągu 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień do zasiłków.

Z brzmienia art. 64 ust. 2 w/w ustawy z dnia 25.06.1999 r. wynika dalej, że jeżeli płatnik składek nie wypłacił zasiłku w terminie, o którym mowa w ust. 1, jest on obowiązany do wypłaty odsetek od tego zasiłku w wysokości i na zasadach określonych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.

Na podstawie przepisu art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. jedn. Dz.U. z 2019 r., poz. 300 ze zm.), jeżeli Zakład - w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia
w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności.

Powołany przepis stanowi materialnoprawną podstawę wypłaty odsetek przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, która w sposób kompleksowy reguluje przesłanki nabycia przez ubezpieczonego prawa do odsetek od świadczenia z ubezpieczeń społecznych, przyznanego lub wypłaconego przez organ rentowy z naruszeniem obowiązujących terminów.

Na gruncie powołanego przepisu podkreślenia przy tym wymaga, że za uchybienie terminowi w rozumieniu tego przepisu uważa się zarówno niewydanie w ustawowo określonym czasie decyzji przyznającej prawo, jak i wydanie błędnej decyzji (odmawiającej owego prawa, mimo spełnienia przez wnioskodawcę warunków jego uzyskania lub przyznającej prawo
w mniejszym zakresie niż uzasadniają to okoliczności sprawy), następnie zmienionej przez sąd
w postępowaniu odwoławczym (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 12.08.1998 r., II UKN 171/98, OSNAPiUS 1999 nr 16, poz. 521; z dnia 09.03.2001 r., II UKN 402/00, OSNAPiUS 2002 nr 20, poz. 501).

Organ rentowy jest zobowiązany do uiszczenia odsetek od należności głównej zarówno wtedy, gdy można przypisać mu winę w zaistniałym uchybieniu terminowi do ustalenia prawa lub wypłaty świadczenia, jak i wtedy, gdy opóźnienie jest konsekwencją zdarzeń od niego zależnych, choć niezawinionych (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 07.10.2004 r., II UK 485/03, OSNP 2005 nr 10, poz. 147 i z dnia 21.04.2009 r., I UK 345/08, LEX nr 551000). Przekroczenie terminu do ustalenia prawa lub wypłaty świadczenia może zaś być następstwem uchybień organu rentowego w zakresie wykładni lub stosowania prawa materialnego albo naruszenia przepisów postępowania.

Podkreślania w tym zakresie, w szczególności, wymaga stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w wyroku z dnia 07.10.2004 r. (II UK 485/03, OSNP 2005 nr 10, poz. 147), w którym Sąd Najwyższy stwierdził, że do przewidzianego w art. 85 ust. 1 zdanie drugie ustawy z dnia
13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
, wyłączenia obowiązku wypłaty odsetek nie jest wystarczające wykazanie, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ponosi winy w powstaniu opóźnienia. Oznacza to, że jeżeli organ rentowy wydaje bezprawną decyzję o odmowie wypłaty świadczenia w sytuacji, gdy możliwe było wydanie decyzji zgodnej z prawem, a w szczególności, gdy ubezpieczony wykazał wszystkie przesłanki świadczenia, to opóźnienie nie jest następstwem okoliczności, za które organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności
w rozumieniu art. 85 ust. 1 zdanie drugie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Powyższy pogląd utrwalony w orzecznictwie Sądu Najwyższego jednoznacznie interpretuje, w interesie ubezpieczonych, przepis art. 85 ust. 1 zdanie drugie ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w ten sposób, że aby stwierdzić, iż organ rentowy wypłacając świadczenie z opóźnieniem nie ponosi za to opóźnienie odpowiedzialności, konieczne jest wykazanie, że w przepisanym terminie przesłanki spełnienia określonego świadczenia nie były wykazane, a zatem ZUS nie mógł jednoznacznie stwierdzić nabycia prawa do określonego świadczenia.

Odnosząc powyższe regulacje do stanu faktycznego sprawy wskazać należy, iż organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nie wypłacenie ubezpieczonej w terminie należnego jej zasiłku chorobowego za okres od 07.06.2017 r. do 28.07.2017 r., zasiłku macierzyńskiego za okres od 17.10.2017 r. do 15.10.2018 r. i zasiłku opiekuńczego za okres od 16.10.2018 r. do 20.10.2018 r.

Tym samym ubezpieczonej przysługuje prawo do ustawowych odsetek za opóźnienie
z tytułu wypłaconego, po terminie, zasiłku chorobowego, zasiłku macierzyńskiego i zasiłku opiekuńczego za w/w okres.

W niniejszej sprawie, jak wynika z poczynionych ustaleń faktycznych, ustalenie uprawnień ubezpieczonej do prawa do zasiłku chorobowego za okres od 07.06.2017 r. do 28.07.2017 r., zasiłku macierzyńskiego za okres od 17.10.2017 r. do 15.10.2018 r. i zasiłku opiekuńczego za okres od 16.10.2018 r. do 20.10.2018 r. pozostawało w ścisłym związku
z decyzją organu rentowego z dnia 01.12.2017 r. nr (...)- (...), którą Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W. stwierdził, że ubezpieczona N. A. jako pracownik płatnika składek (...) s.c. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 13.03.2017 r.

Wydanie w/w decyzji z dnia 01.12.2017 r. skutkowało bowiem, następczo, wydaniem przez organ rentowy dwóch kolejnych decyzji, na podstawie których odmówił on ubezpieczonej prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 03.06.2017 r. do dnia 28.07.2017 r. i zasiłku macierzyńskiego za okres od dnia 17.10.2017 r. do dnia 15.10.2018 r. (decyzja z dnia
08.12.2017 r.) oraz prawa do zasiłku opiekuńczego za okres od dnia 16.10.2018 r. do
20.10.2018 r. (decyzja z dnia 21.11.2018 r.)

Wprawdzie przy tym, następczo, przedmiotowa decyzja z dnia 01.12.2017 r. została zmieniona wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19.02.2020 r. w sprawie sygn. akt VIII U 1801/19, którym w/w Sąd – po przeprowadzeniu postępowania dowodowego - zmienił w/w decyzję organu rentowego z dnia 01.12.2017 r. w ten sposób, że stwierdził, że ubezpieczona N. A. jako pracownik
u płatnika składek (...) s.c. W. K. i M. S. podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 13.03.2017 r., niemniej jednak, w ocenie Sądu, uznać należy, iż także organ rentowy, dochowując należytej staranności mógł już na etapie swojego postępowania poczynić wszystkie konieczne ustalenia faktyczne i wydać prawidłową decyzję w sprawie.

Należy bowiem wyraźnie podkreślić, że wyrok Sądu Okręgowego z dnia 19.02.2020 r. został wydany na podstawie okoliczności faktycznych, które istniały już w chwili wydawania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzji z dnia 01.12.2017 r. Sąd Okręgowy wydając w/w wyrok oparł się bowiem na dokumentacji zawartej w aktach organu rentowego i na dowodzie
z przesłuchania stron, tj. ubezpieczonej i za płatnika - wspólników spółki W. K. i M. S..

Także organ rentowy wydając decyzję z dnia 01.12.2017 r., w oparciu o wyniki przeprowadzonej kontroli, przesłuchał m.in. wspólnika spółki (płatnika) – M. S.
a także J. Ł. (właściciela firmy współpracującej z płatnikiem), uzyskał wyjaśnienia od ubezpieczonej oraz zgromadził dokumentację dotyczącą zatrudnienia ubezpieczonej.

Co istotne nie istniały po jego stronie żadne przeszkody, aby nie poczynić ustaleń także
w oparciu o ewentualne przesłuchanie drugiego z wspólników tj. W. K..

Co równie ważne, w ocenie Sądu, w toku postępowania sądowego przed Sądem Okręgowym we Wrocławiu nie przeprowadzono żadnego dowodu tego rodzaju, którego organ rentowy nie mógłby przeprowadzić w toku czynności wyjaśniających – kontrolnych przed wydaniem decyzji z dnia 01.12.2017 r.

Uwzględniając powyższe uznać należało, w ocenie Sądu, iż organowi rentowemu można przypisać odpowiedzialność za opóźnienie w przyznaniu i wypłaceniu ubezpieczonej świadczenia w postaci zasiłku chorobowego od 07.06.2017 r. do 28.07.2017 r., zasiłku macierzyńskiego od 17.10.2017 r. do 15.10.2018 r. i zasiłku opiekuńczego od 16.10.2018 r. do 20.10.2018 r. bowiem odmowa przyznania w/w świadczeń nastąpiła na skutek wydania przez organ rentowy błędnej decyzji (z dnia 01.12.2017 r.) mimo, iż organ rentowy już na etapie swojego postępowania miał niewątpliwie możliwość poczynienia wszelkich istotnych ustaleń co do podlegania przez ubezpieczoną ubezpieczeniom społecznym i wydania następczo prawidłowych decyzji.

W niniejszej sprawie organ rentowy, w wyniku braku wnikliwego i wszechstronnego, zbadania okoliczności faktycznych, co mogło się odbyć w ramach postępowania przed tym organem, wydał błędną decyzję, której konsekwencją było wypłacenie należnych ubezpieczonej świadczeń – zasiłków za w/w okres dopiero w dniu 06.05.2020 r.

Organ rentowy już w toku własnego postępowania wyjaśniającego (kontrolnego), korzystając z przysługujących mu kompetencji miał możliwość i obowiązek prawidłowej oceny wszystkich okoliczności sprawy, a zatem ponosi odpowiedzialność za opóźnienie w przyznaniu odwołującej się świadczeń.

Mając na uwadze powyższe rozważania, a także powołane orzecznictwo Sądu Najwyższego, w świetle poczynionych ustaleń, należało uznać, że opóźnienie w wypłacie zasiłków za w/w okres jest następstwem okoliczności, za które organ rentowy ponosi odpowiedzialność.

W tych okolicznościach nieuzasadnione jest stanowisko organu rentowego, że ostatnim dokumentem w sprawie niezbędnym do ustalenia uprawnień ubezpieczonej do zasiłku chorobowego od 07.06.2017 r. do 28.07.2017 r., zasiłku macierzyńskiego od 17.10.2017 r. do 15.10.2018 r. i zasiłku opiekuńczego od 16.10.2018 r. do 20.10.2018 r., był wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 19.02.2020 r. Sąd Okręgowy oparł się tylko częściowo
o nowy materiał dowodowy, ale tylko dlatego, iż jego brak wynikał z zaniechania podjęcia określonych czynności przez organ rentowy. Należy mieć na uwadze, że zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w trakcie przeprowadzania kontroli, której przedmiotem jest wykonywanie zadań i obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych przez płatników składek (art. 86 ust. 1 w/w ustawy), organ rentowy ma prawo żądać od płatników wszelkich informacji, a więc między innymi badać wszelkie księgi, dokumenty finansowo-księgowe i osobowe oraz inne nośniki informacji związane z zakresem kontroli, żądać udzielenia informacji przez płatnika składek i ubezpieczonego, przesłuchiwać świadków, przesłuchiwać płatnika składek i ubezpieczonego, jeżeli z powodu braku lub wyczerpania innych środków dowodowych pozostały nie wyjaśnione okoliczności mające znaczenie dla postępowania kontrolnego.

Organ rentowy, w celu wyjaśnienia okoliczności istotnych dla postępowania kontrolnego, miał zatem wszelkie możliwości do poczynienia wyczerpujących ustaleń. Fakt, iż możliwości te nie zostały przez organ rentowy wykorzystane w toku jego postępowania i w oparciu
o "szczątkowe" ustalenia organ rentowy wydał decyzję, która w wyniku odwołania ubezpieczonej została później zmieniona przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu wyrokiem z dnia 19.02.2020 r., nie stanowi, że do opóźnienia w wypłacie ubezpieczonej należnych jej świadczeń doszło
w okolicznościach, za które organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności. Przeciwnie, uznać należało, iż do braku wypłaty spornych zasiłków w terminie doszło z wyłącznej winy organu rentowego, za co organ rentowy ponosi odpowiedzialność, albowiem przeprowadził własne postępowanie wyjaśniające w sposób powierzchowny, co skutkowało z kolei tym, że została wydana błędna decyzja o niepodleganiu przez ubezpieczoną, obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu zatrudnienia u płatnika składek.

Tym samym organ rentowy był, w ocenie Sądu, zobligowany do wypłaty spornych odsetek od: zasiłku chorobowego od 07.06.2017 r. do 28.07.2017 r., zasiłku macierzyńskiego od 17.10.2017 r. do 15.10.2018 r. i zasiłku opiekuńczego od 16.10.2018 r. do 20.10.2018 r.

Zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych
z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca świadczenia na bieżąco po stwierdzeniu uprawnień, nie później jednak niż w ciągu
30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień.

W załączeniu do pisma z dnia 11.12.2020 r. (k. 21) organ rentowy przedłożył szczegółową informację odnośnie poszczególnych okresów należnych ubezpieczonej zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego, kwot zasiłków podlegających wypłacie za poszczególne okresy z podaniem dat ich wymagalności oraz daty faktycznej wypłaty, którego to wyliczenia (zestawienia) ubezpieczona nie tylko nie kwestionowała w toku niniejszego postępowania ale i zgodnie z którym wniosła ostatecznie (pismo z dnia 01.02.2021 r.)
o przyznanie należnych jej odsetek.

Co istotne z przedłożonego zestawienia jednoznacznie wynika, iż daty wymagalnej wypłaty zasiłku chorobowego od 07.06.2017 r. do 28.07.2017 r., zasiłku macierzyńskiego od 17.10.2017 r. do 15.10.2018 r. i zasiłku opiekuńczego od 16.10.2018 r. do 20.10.2018 r. przypadały na poszczególne okresy w 2017 i 2018 roku w związku z czym w stanie faktycznym sprawy nie znajdowała zastosowania regulacja art. 31zd ustawy z dnia 02.03.2020 r.
o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U.
z 2020 r. poz. 374)

Nadto podkreślenia wymaga, wobec pisma ubezpieczonej z dnia 01.02.2021 r. i treści zestawienia organu rentowego (k. 21 akt), iż ubezpieczona nie kwestionowała ostatecznie, iż zasiłek chorobowy za okres od 29.07.2017 r. do 13.10.2017 r. został jej wypłacony w terminie - co potwierdza także zgromadzony w sprawie materiał dowodowy - w związku z czym nie są należne za ten okres odsetki ustawowe za opóźnienie.

Mając powyższe na względzie Sąd, na mocy przepisu art. 477 14 § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego w punkcie 3 w części tj. w ten sposób, że przyznał ubezpieczonej prawo do ustawowych odsetek za opóźnienie w wypłacie zasiłku chorobowego, zasiłku macierzyńskiego i zasiłku opiekuńczego liczonych od poszczególnych kwot zasiłków za okres od dnia następnego po dniu wymagalności danej kwoty zasiłku (zgodnie z informacją zawartą w zestawieniu organu rentowego złożonym w załączniku do pisma z dnia 11.12.2020 r.) do dnia zapłaty, tj. do dnia 06.05.2020 r. – o czym orzeczono w punkcie I wyroku.

Orzeczenie zawarte w punkcie II wyroku Sąd oparł na treści art. 98 k.p.c. uwzględniając dalej fakt, iż na koszty poniesione przez ubezpieczoną złożyło się wynagrodzenie jej pełnomocnika procesowego w stawce 180 zł ustalonej zgodnie z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Rozstrzygnięcie o kosztach sądowych zawarte w punkcie III wyroku Sąd oparł na treści art. 108 k.p.c. i art. 102 k.p.c. oraz art. 113 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych
.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Marzena Pietrzak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Agnieszka Werocy
Data wytworzenia informacji: