Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

W., dnia 08-10-2014 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Aleksandra Sobieska

Protokolant:Beata Grzybowska

po rozpoznaniu w dniu 24-09-2014 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa J. M. (1)

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W.

o zapłatę

I.  powództwo oddala;

II.  zasądza od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 2417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

III.  nakazuje powódce uiścić na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu kwotę 22,22 zł tytułem wydatków związanych ze sporządzeniem opinii przez biegłych.

Sygnatura akt I C 484/13

UZASADNIENIE

Powódka – J. M. (1) wystąpiła z powództwem przeciwko stronie pozwanej – (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wnosząc o zasądzenie na swoją rzecz kwoty 19.000 zł tytułem odszkodowania za utracone zarobki w okresie 02.08.2009r. do 31.03.2011r., kwoty 3000 zł tytułem zaliczki na koszty leczenia i rehabilitacji, kwoty 950 zł miesięcznie tytułem renty tymczasowej, płatnej do 10-go każdego miesiąca w okresie od kwietnia do lipca 2011r. Powódka wniosła również o zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że w dniu 2.08.2009r. uczestniczyła w kolizji drogowej. Na skutek wypadku doznała rozlicznych obrażeń ciała, co spowodowało konieczność hospitalizacji oraz wielomiesięcznej rehabilitacji, skutki wypadku pozostają odczuwalne nadal i prawdopodobnie nie ustąpią mimo przyszłej wieloletniej rehabilitacji. Wypadek spowodował uszczerbek na zdrowiu. Biegły sądowy z zakresu chirurgii ogólnej i chirurgii urazowo-ortopedycznej stwierdził u powódki na dzień 4 maja 2010r. długotrwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 20%. Pozwany przyznał kwotę 1600 zł zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz kwotę 470 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia. Na podstawie ugody zawartej przed Sądem Rejonowym dla (...)we W., sygn. akt (...)pozwana wypłaciła nadto kwotę 20.000 zł zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Powódka wskazała, że na skutek doznanych urazów została wyłączona z normalnego życia na wiele miesięcy i musiała się poddać bolesnemu i uciążliwemu leczeniu i rehabilitacji. Uszczerbek spowodował, że powódka nie może powrócić do swojej aktywności zawodowej sprzed wypadku, a całkowite wyleczenie nie jest możliwe. Na skutek wypadku zmniejszyły się możliwości zarobkowe powódki, musiała zrezygnować z aktywności zawodowej, co spowodowało zmniejszenie dochodów i powoduje problem z utrzymaniem powódki i jej córki, którą samotnie wychowuje. Za względu na doznany uszczerbek na zdrowiu powódka ma ograniczone możliwości pozostawania w pozycji siedzącej, a ta pozycja jest wymagana ze względu na specyfikę pracy powódki, jako mediatora sądowego. Powódka większość czasu pracy spędza w pozycji siedzącej lub kierując samochodem. Z wypadkiem związany był ból głowy i kręgosłupa, obrzęk kręgosłupa, problemy ze snem. Powódce nadal drętwieje prawa strona ciała i ręka. Powódka dodała, że pracuje jedynie dzięki zażywaniu środków przeciwbólowych. Powódka przez okres 2,5 musiała się poddać badaniom rentgenowskim, co z pewnością musi się odbić na jej zdrowiu. Badaniem MR stwierdzono przepuklinę krążka C6/C7, która może być leczona jedynie operacyjnie. Uszkodzenia ciała powódki są uszkodzeniami „na całe życie”, a ich leczenie wiąże się z dużym ryzykiem. Powódka przez okres 3 miesięcy żyła z zagrożeniem, że urazy mogą wyłączyć ją z normalnego życia i pracy a nawet spowodować spędzenie reszty życia na wózku inwalidzkim. Powódka nadal boi się jeździć samochodem, nadpobudliwie reaguje na każdą sytuację w ruchu drogowym, co poważnie utrudnia jej możliwości zarobkowe. W związku z wypadkiem powódka utraciła częściowo zdolność do pracy zarobkowej i zmniejszyły się jej widoki powodzenia na przyszłość. Dochody powódki zmniejszyły się diametralnie. Zgodnie z deklaracjami VAT-7 za rok 2009 oraz 2010 średnia przychodu powódki do momentu wypadku wynosiła 3004,56 zł. W okresie po wypadku średnia ta wynosiła już tylko 2063,33 zł. Różnica między przychodami przed wypadkiem i po wypadku wynosi 950 zł. Powódka wskazała, że w związku z tym domaga się kwoty 19.000 zł odszkodowania

W odpowiedzi na pozew z dnia 20.05.2011r. strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu. W uzasadnieniu strona pozwana wskazała, że faktem bezspornym pozostaje, iż podstawą roszczeń powódki jest szkoda na osobie zaistniała w dniu 2 sierpnia 2009r. oraz iż sprawca zdarzenia w dniu wypadku objęty był obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym Towarzystwie. Strona pozwana podkreśliła, iż wysokość utraconych dochodów nie została należycie udowodniona przez powódkę. Powódka pracuje, jako mediator sądowy, który jako wolny zawód cechuje się brakiem stabilności osiąganych dochodów. Mając na względzie specyfikę zawodu powódki, zasadność roszczenia o zwrot utraconych dochodów winna być rozpatrywana przez obiektywne prawidłowości, a nie w oparciu o uproszczenie, którego dopuściła się strona powodowa. Strona pozwana wskazała, że pierwszym wnioskiem nasuwającym się po analizie załączonych do pozwu ksiąg rozchodów i przychodów za okres od czerwca 2009r. do grudnia 2010r., jest to, że dochody J. M. (1) były w dużej mierze zróżnicowane. Strona pozwana podkreśliła, że nie neguje konsekwencji zdrowotnych i uciążliwości wypadku dla zdrowia powódki, jednakże powódka nie wykazała, aby dolegliwości te przekładały się na obniżenie jej aktywności zawodowej. Strona pozwana wskazała, że stoi na stanowisku, że obniżenie przychodów powódki nie pozostaje w adekwatnym związku przyczynowo-skutkowym z konsekwencjami zdrowotnymi powstałymi w następstwie wypadku z dnia 2 sierpnia 2009r. Za dowód taki nie można uznać zestawienia dochodów dołączonych do pozwu. Strona pozwana zarzuciła, iż powódka manipuluje danymi liczący przychody powódki „po wypadku” od października 2009r., w sposób nieuzasadniony pomijając przychód za wrzesień 2009r. (9592,00 zł) i wliczając go do przychodu „sprzed wypadku.” Strona pozwana podniosła również, że nie wykazano związku przyczynowo-skutkowego, który uzasadniałby zasądzenie renty wyrównawczej. W ocenie strony pozwanej roszczenie o zasądzenie zaliczki na poczet dalszego leczenia jest również bezzasadne i nieudowodnione, zaś przedstawione faktury dokumentujące koszty dotychczasowego leczenia nie wskazują o jakie leczenie chodzi i jakiego rzędu koszty ono generuje.

Pismem procesowym z dnia 04 października 2011r. (k. 189) powódka zmodyfikowała żądanie zawarte w punkcie drugim pozwu, domagając się zasądzenia od strony pozwanej kwoty 350,00 zł tytułem kosztów leczenia oraz kwoty 2650,00 zł tytułem zaliczki na koszty dalszego leczenia.

Towarzystwo (...) S.A.przejęła cały majątek spółki (...) S.A.poprzez przeniesienie całego majątku w trybie art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h. w zw. z art. 506 § 4 k.s.h. (odpis z (...)nr (...))

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 02 sierpnia 2009r. w miejscowości S. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której, samochód, którym podróżowała pasażerka pojazdu marki P. (...) – J. M. (2) - został uderzony z tyłu przez samochód osobowy marki V., który został uderzony z tyłu przez rozpędzony samochód marki F. (...). Winę za spowodowanie ww. kolizji ponosiła B. G. posiadająca ubezpieczenie OC w pozwanym towarzystwie ubezpieczonym.

(okoliczności bezsporne, nadto pismo z dnia 17.08.2009.r, oświadczenie z dnia 04.09.2009r., zgłoszenie szkody – k. 12-19)

Powódka bezpośrednio po wypadku przewieziony został do (...) Zespołu Szpitali w O.. U powódki rozpoznano wówczas uraz głowy oraz uraz powłok głowy. Powódka przebywała w szpitalu do dnia 3 sierpnia 2009r. Powódce wykonano rtg czaszki, oraz rtg kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego. Powódka została wypisana do domu z zaleceniem noszenia kołnierza ortopedycznego przez okres 14 dni, doraźnego przyjmowania środków przeciwbólowych oraz kontroli w POZ.

(Dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego z dnia 12.08.2009r. – k. 21)

Powódka przez okres 5 tygodni nosiła kołnierz ortopedyczny. Następnie powódka miała trudności w funkcjonowaniu, nie mogła spać w nocy z powodu bólu kręgosłupa. Powódka skarżyła się na bóle głowy, które mają charakter nawracający. W dwóch miesięcy po wypadku powódce w codziennym funkcjonowaniu pomagała córka.

(Dowody: przesłuchanie świadka M. M. – k. 153-154,

Przesłuchanie powódki J. M. (1) – k.181-183)

Powódka kontynuowała leczenie w (...). Wykonane w dniu 13 sierpnia 2009r. badanie RTG wykazało podejrzenie zwichnięcia zęba obrotnika. Natomiast wykonane w dniu 25 sierpnia 2009r. badanie MR kręgosłupa szyjnego wykazało drobne, wczesne zmiany zwyrodnieniowe w stawach L. oraz na poziomie C6/C7 drobną pośrodkową wypuklinę krążka modulującego.

Od 11 sierpnia 2009r. powódka podjęła leczenie rehabilitacyjne w Gabinecie (...) J. P. w Ś.. Powódka odbyła serię szeregu 10 zabiegów rehabilitacyjnych.

Powódka podjęła również leczenie neurologiczne. W dniu 27 sierpnia 2009r. u powódki zdiagnozowano cechy wzmożonej pobudliwości neuro-wegatatywnej, pourazowe bóle i zawroty głowy oraz zespół korzeniowy szyjny i L-S. Powódce zalecono kontynuowanie farmakoterapii. J. M. (1) została wtedy skierowana do szpitala. W październiku 2009r. lekarz neurolog stwierdził, iż leczenie powódki zostało zakończone. Powódce zalecono okresową rehabilitację oraz zakazano obciążania kręgosłupa. Powódka przeszła kolejną konsultację neurologiczną w kwietniu 2010r. W informacji dla lekarza kierującego stwierdzono, iż powódka zakończyła farmakoterapię oraz wymaga okresowej rehabilitacji oraz ograniczenia obciążania kręgosłupa.

W dniu 17 sierpnia 2010r. J. M. (1) wykonała badanie USG tętnic szyjnych. Powódka poniosła koszty badania w wysokości 70 zł.

W dniu 30 listopada 2010r, powódka wykonała zdjęcie panoramiczne i cefalotryczne ponosząc koszty badania w wysokości 80 zł.

Powódka kierowana była do (...): (...) (...).

W grudniu 2010r. u powódki stwierdzono zaburzenia korzeni nerwów rdzeniowych i splotów nerwowych. Powódce zalecono badania diagnostyczne, rehabilitację oraz faramkoterpaię.

W dniu 4 lutego 2011r. powódka skorzystała z porady chirurgicznej. Otrzymała skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne. Poniosła koszty porady lekarskiej w wysokości 100 zł.

W dniu 8 lipca 2011r. J. M. (1) ponownie skorzystała z porady chirurga ogólnego. Powódka wydano skierowanie na fizykoterapię oraz na życzenie powódki wystawiono skierowanie na płatne badanie (...) głowy. Powódka poniosła koszty porady lekarskiej w wysokości 100 zł.

Powódka poddała się również konsultacji kardiologicznej. Kontynuowała leczenie neurologiczne. W dniu 24 maja 213r. otrzymała skierowanie na badanie (...).

(Dowody: skierowanie do poradni specjalistycznej z dnia 18.08.2009r. – k. 22;

wynika badania RTG z dnia 13.08.2009r. – k. 24;

zaświadczenie z dnia 18.08.2009r., - k. 25;

skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne – k. 26;

wynik badania MR z dnia 25.08.2009r. – k. 27;

konsultacja neurologiczna – k. 28;

informacja dla lekarza kierującego z dnia 22.10.2009r. – k. 39;

informacja dla lekarza kierującego z dnia 28.04.2010r. – k. 44;

skierowanie z dnia 21.04.2010r. – k. 45;

skierowanie z dnia 29.04.2010r. – k. 46;

skierowanie z dnia 03.08.2010r. – k. 84;

faktura VAT z dnia 17.08.2010r. – k. 85;

rachunek z dnia 30.11.2010r. – k. 86;

skierowania z dnia 21.12.2010r., z dnia 21.12.2010 – k. 88-89;

zaświadczenie lekarskie – k. 90;

skierowanie z dnia 04.02.2011r. – k. 91;

dowód KP z dnia 04.02.2011r. – k. 92.

faktura VAT z dnia 08.07.2011r. – k. 162;

zaświadczenie lekarskie z dnia 08.07.2011r. – k. 163,

skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne oraz na badanie (...) k. 164-165;

konsultacja kardiologiczna – k. 419;

informacja dla lekarza kierującego – k. 420;

skierowanie do pracowni diagnostycznej – k. 421;

skierowanie do poradni specjalistycznej – k. 422)

W dniu 16 lipca 2010r. w toku sprawy I C 82/10 J. M. (1) zawarła z (...) S.A. ugodę, na podstawie której strona pozwana zobowiązała się do zapłaty na rzecz J. M. (1) kwotę 20.000 zł tytułem zadośćuczynienia ze szkodę związaną z wypadkiem z dnia 2 sierpnia 2009r. tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w terminie 7 dni od zawarcia ugody z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w zapłacie. Strony zawarły ugodę w oparciu o ustalenie w toku postępowania 20% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu J. M. (1).

(Dowody: ugoda z dnia 16.07.2013r. – k. 127 akt (...);

opinia biegłego z zakresu ortopedii – k. 83-86 akta (...))

Pismem z dnia 6 grudnia 2010r. powódka działając przez swojego pełnomocnika wystąpiła do (...) S.A. o zapłatę na swoją rzecz kwoty 28.000 zł, w tym ustalenia renty tymczasowej w wysokości 1000 zł miesięcznie przez okres 24 miesięcy, aż do zakończenia i rehabilitacji oraz kwoty4000 zł tytułem zaliczki na poczet leczenia.

(Dowód: pismo z dnia 06.12.2010r. – k. 94-95)

Powódka prowadzi własną działalność gospodarczą. Jest mediatorem sądowym z(...)w S.. Wysokość zarobków powódki jest zróżnicowana, zależna od wielkości zleconych mediacji. Dochody powódki cechuje nieregularność. Powódka otrzymuje zlecenia z Sądu drogą telefoniczną bądź mailową. Powódka po wypadku pozostawała na zwolnieniu lekarskim. Powódka w grudniu 2009r. poprowadziła uzgodnione wcześniej szkolenie. Do pracy powódka powróciła w kwietniu 2010r. Przed wypadkiem powódka przyjmowała wszystkie kierowane do niej zlecenia. Otrzymywała również zlecenia mediacji poza W.. Takich zleceń nie było dużo około jednego w ciągu miesiąca. Po wypadku powódka przyjmowała drobne zlecenia, nie przyjmuje już zleceń do mediacji poza W..

Z prowadzonej działalności J. M. (1) w 2009r. osiągnęła następujące przychody:

w styczniu w wysokości 1730 zł,

w lutym w wysokości 4318 zł,

w marcu w wysokości 1315 zł,

w kwietniu w wysokości 316 zł,

w maju w wysokości 3321 zł,

w czerwcu w wysokości 1418 zł,

w lipcu w wysokości 3376 zł,

w sierpniu w wysokości 1655 zł,

we wrześniu w wysokości 9592 zł,

w październiku w wysokości 972 zł,

w listopadzie w wysokości 410 zł,

w grudniu w wysokości 6244 zł.

Przychody J. M. (1) z prowadzonej działalności w 2010r. kształtowały się następująco:

w styczniu i lutym powódka nie osiągnęła przychodów

w kwietniu w wysokości 680 zł,

w maju w wysokości 2258 zł,

w czerwcu w wysokości 1920 zł,

w lipcu w wysokości 6194 zł,

w sierpniu w wysokości 5942 zł,

we wrześniu w wysokości 900 zł,

w październiku w wysokości 3600 zł,

w listopadzie powódka nie osiągnęła przychodu,

w grudniu w wysokości 1830 zł.

Powódka osiągnęła następujące przychody z prowadzonej działalności gospodarczej w 2011r.:

w styczniu w wysokości 1290 zł,

w lutym w wysokości 942 zł,

w marcu w wysokości 496 zł,

w kwietniu w wysokości 1937 zł,

w maju w wysokości 1031 zł,

w czerwcu w wysokości 4715 zł,

w lipcu i sierpniu nie osiągnęła przychodów.

(Dowody: przesłuchanie powódki J. M. (1) – k. k.181-183,

deklaracje VAT-7 – k. 49-83, k. 192-

zaświadczenia lekarskie – k. 36-38,

zestawienie dochodu – k. 48,

postanowienie z dnia 15.07.2009r. – k. 178,

księga przychodów i rozchodów – k. 61, k. 179, k. 191)

Na skutek wypadku z dnia 2 sierpnia 2009r. J. M. (1) doznała skręcenia kręgosłupa szyjnego, powierzchownego urazu powłok głowy. Podejrzenie podwichnięcia zęba obrotnika zostało wykluczone badaniem rezonansem magnetycznym. Badanie rezonansem magnetycznym wykazało również obecność zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa szyjnego i wypuklinę krążka międzyjkręgowego C6/C7, które stanowią zmiany samoistne. Przebyty uraz nie spowodował zwichnięć, złamań, przerwania aparatu więzadłowego szyjnego odcinka kręgosłupa. Przeciętny okres gojenia skręcenia kręgosłupa szyjnego wynosi ok. 3-4 miesięcy. Przez taki okres występuje ograniczenie zdolności do pracy. Przebyty wypadek spowodował obniżenie sprawności układu kostno-stawowego kręgosłupa szyjnego przez okres ok. 4 miesięcy. Po tym okresie nie było z tego powodu ograniczenia możliwości zarobkowych powódki. Brak jest podstaw do przewidywania wystąpienia w przyszłości następstw skręcenia kręgosłupa szyjnego mogących obniżać zdolności zarobkowe powódki. U powódki nie wystąpił nietypowy przebieg leczenia skręcenia kręgosłupa szyjnego. Większość zgłaszanych dolegliwości ma podłoże subiektywne i nie znajduje potwierdzenia w badaniu obiektywnym. Następstwa urazu doznanego przez powódkę zostały dostatecznie zdiagnozowane badaniem rtg, rezonansu magnetycznego, konsultacji ortopedy i neurologa). Wydatkowanie kwoty 350 zł na dwukrotną konsultację chirurga ogólnego, USG tętnic szyjnych, rtg panoramiczne nie było zasadne z punktu widzenia przebytego urazu i potrzeby jego dalszej diagnostyki. Przebyty uraz wymagał leczenia ortopedycznego i neurologicznego, a nie chirurga ogólnego. J. M. (1) nie wymaga podjęcia zabiegów rehabilitacyjnych i dalszego leczenia ze względu przebyte skręcenie odcinka szyjnego kręgosłupa, następstwa skręcenia w zakresie układu kostno-stawowego, mięśniowego i więzadłowego uległy wygojeniu. Powódka wymaga leczenia rehabilitacyjnego ze względu na samoistne zmiany zwyrodnieniowe.

J. M. (1) ze względu na stwierdzone zmiany organiczne w zakresie kręgosłupa szyjnego wymaga okresowego leczenia rehabilitacyjnego. Zalecone jest codzienne wykonywanie ćwiczeń zaleconych przez rehabilitanta w celu wzmocnienia aparatu mięśniowego kręgosłupa, co pozwoli na spowolnienie progresji zmian. Obecnie podawane przez powódkę dolegliwości wynikają ze zmian zwyrodnieniowych i dyskopatycznych i nie mają związku z przebytym w 2009r. zdarzeniem.

(Dowody: opinia biegłego z zakresu chirurgii urazowo-ortopedycznej J. S. - k. 314-315;

ustna opinia uzupełniająca biegłego J. S. - k. 304-305) ;

opinia biegłej z zakresu neurologii J. W. - k. 464-467)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Po ostatecznym sprecyzowaniu żądania powódka domagała się od strony pozwanej zasądzenia na swoją rzecz: kwoty 19.000 zł tytułem odszkodowania za utracone w okresie od 2 sierpnia 2009r. do 31 marca 2011r. zarobki, kwoty 350 zł poniesionych kosztów leczenia, kwoty 2650 zł zaliczki na poczet kosztów dalszego leczenia oraz renty w kwocie po 950 zł miesięcznie za okres od kwietnia do lipca 2011r.

Poza sporem pozostawało, iż strona pozwana ponosi odpowiedzialność za skutki wypadku z dnia 2 sierpnia 2009r., któremu uległa J. M. (1), czego wyraz było uznanie roszczeń powódki dotyczących zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w zawartej w dniu 16 lipca 2013r. ugodzie.

Strona pozwana kwestionowała dalsze roszczenia powódki, zarówno co do zasady jak i wysokości, podnosząc, że nie mają one związku przyczynowego z doznanymi przez powódkę w wyniku wypadku z dnia 2 sierpnia 2009r. urazami.

W pierwszej kolejności rozważyć zatem należało, jaki jest charakter i zakres odpowiedzialności strony pozwanej. Powódka dochodziła od strony pozwanej świadczenia ubezpieczeniowego z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy mechanicznych środków komunikacji za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów. Tego rodzaju umowa ubezpieczenia podlega obecnie przepisom ustawy z dnia 22 marca 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2013 roku, poz. 392 – tekst jednolity ze zmianą) oraz przepisom Kodeksu cywilnego. Przepis art. 822 § 1 k.c. stanowi, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Przepis art. 822 § 4 k.c. stanowi, że uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela (podobnie przepis art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 22 marca 2003 roku). Przepis art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 marca 2003 roku stanowi, że z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Z kolei przepis art. 35 ustawy z dnia 22 marca 2003 roku stanowi, że ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. O charakterze i zakresie odpowiedzialności sprawcy szkody decydują z kolei przepisy kodeksu cywilnego.

Z uzasadnienia pozwu wynikało, że powódka wszystkie ze zgłoszonych przez siebie roszczeń wiąże z faktem doznania na skutek wypadku 20% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, który skutkuje niemożnością powrotu do aktywności życiowej i zawodowej jak sprzed wypadku. Strona pozwana słusznie zarzuciła, że wielkość doznanego przez powódkę uszczerbku na zdrowiu nie należała do okoliczności mających istotne znaczenie w sprawie. Istotnym pozostawało natomiast, czy istnieje związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy obecnie zgłaszanymi przez powódkę dolegliwościami i ich następstwami a przebytym wypadkiem.

Pierwszym ze zgłoszonych przez powódkę roszczeń było żądanie zasądzenia kwoty 19.000 zł tytułem odszkodowania za utracone zarobki w okresie od 2 sierpnia 2009r. do 31 marca 2011r.

Zgodnie z treścią art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

W polskim systemie prawnym obowiązuje zasada, iż w razie istnienia sporu między stronami stosunku cywilnoprawnego obowiązek (ciężar dowodu) udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Unormowania kodeksowe przywiązują duże znaczenie do zasad kontradyktoryjności i dyspozycyjności, co znajduje szczególny wyraz w tym, że strony są zobowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (art. 232 k.p.c.). Stosownie do zasady wyrażonej w art. 3 k.p.c., a rozwiniętej m.in. w art. 232 zd. 1 k.p.c., dowody są obowiązane przedstawiać strony, a rozkład ciężaru dowodu wynikający także z art. 6 k.c. powoduje to, że strona, która chce dochodzić roszczeń wymagających dowodzenia środkami dowodowymi, z których może skorzystać, powinna liczyć się z koniecznością przedstawienia takich dowodów, gdyż w przeciwnym razie jej powództwo może być oddalone. Zatem ten, kto powołując się na przysługujące mu prawo, żąda czegoś od innej osoby, obowiązany jest udowodnić fakty (okoliczności faktyczne) uzasadniające to żądanie, ten zaś kto odmawia uczynienia zadość żądaniu, a więc neguje uprawnienie żądającego, obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje (tak: Stanisław Dmowski, Stanisław Rudnicki „Komentarz do kodeksu cywilnego, Księga pierwsza, część ogólna”, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis). Samo zaprzeczenie okolicznościom dokonane przez stronę procesową wywołuje ten skutek, że istotne dla rozstrzygnięcia sprawy fakty stają się sporne i muszą być udowodnione, zaś w razie ich nieudowodnienia Sąd oceni je na niekorzyść strony, na której spoczywał ciężar dowodu, chyba że miał możność przekonać się o prawdziwości tych twierdzeń na innej podstawie (tak: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28.04.1975 r., III CRN 26/75, LEX nr 7692).

W ocenie Sądu roszczenie powódki o zasądzenie odszkodowania obejmującego zwrot utraconych zarobków za okres 4 miesięcy po wypadku zasługiwało na uwzględnienie, co do zasady. Powódka nie udowodniła jednak tego roszczenia co do wysokości. Czyniąc ustalenia w tym zakresie Sąd oparł się na ustaleniach biegłego J. S. oraz biegłej J. W.. Opinie te Sąd ocenił, jako w pełni rzetelne, logiczne, a przede wszystkim należycie uzasadnione. Zastrzeżenia co do prawidłowości opinii, biegły J. S. odparł w toku przesłuchania na rozprawie w dniu 5 marca 2013r., gdzie w pełni podtrzymał konkluzje opinii pisemnej oraz uzupełnił argumentację opinii. Ostatecznie opinii tej nie kwestionowała również powódka, która cofnęła wniosek dowody dotyczący dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego tej samej specjalności. Sąd miał natomiast wątpliwości co do rzetelności opinii biegłego K. C., który skoncentrował się na kwestii oceny stanu zdrowia psychicznego powódki, co pozostawało poza zakresem jego kompetencji, jak również odnoszeniem urazów powódki i ich następstw do własnej osoby, natomiast biegły nie skupił się na dokumentacji medycznej, która była istotna w sprawie. Wątpliwości te wyraziły również obie strony procesu, zwłaszcza powódka, która ostatecznie sformułowała wniosek o dopuszczenie dowodu z innego biegłego.

Biegły J. S. wskazał, że proces gojenia urazów, jakich doznała powódka wynosi około 3-4 miesięcy i przez taki okres czasu powódka miała ograniczenia w wykonywaniu pracy zarobkowej. U powódki nie wystąpiły zaburzenia ani zmiany stanu w przebiegu leczenie, które mogłyby przedłużyć leczenie i niezdolność do pracy. Powódka po upływie okresu leczenia odzyskała zdolność do pracy zarobkowej. Tym samym rzeczywiście powódka miała prawo domagać się odszkodowania odpowiadającego wysokości utraconego przez nią dochodu w okresie leczenia.

W ocenie Sądu powódka, reprezentowanych przez fachowego pełnomocnika, nie podjęła jednak wymaganej inicjatywy dowodowej w zakresie wykazania wielkości dochodzonego odszkodowania. To na powódce ciążył zaś ciężar wykazania wysokości doznanego w tym zakresie uszczerbku majątkowego. Przede wszystkim wskazać należy, że strona pozwana słusznie zauważyła, że J. M. (1) wykonuje zawód, który charakteryzuje się zmiennością dochodów. Z przedłożonych deklaracji VAT-7 wynikało, że zarówno przed wypadkiem, jak i po wypadku przychody powódki były bardzo zróżnicowane np. w kwietniu 2009r. wynosiły 316 zł, we wrześniu 2009r. - 9592 zł,, w grudniu 2009r. - (...), podobnie było w latach następnych np. w 2010r., gdzie powódka w styczniu i lutym nie osiągnęła żadnych przychodów, a w lipcu osiągnęła przychód w kwocie 6194 zł, a w sierpniu w wysokości (...). Strona pozwana zasadnie wskazała, że to powódka winna była wykazać istnienie związku przyczynowo-skutkowego między spadkiem jej dochodów a doznanym wypadkiem. Powódka tego jednak nie uczyniła. Samo przedłożenie deklaracji VAT-7 nie mogło zostać uznane za wystarczające. W ocenie Sądu powódka powinna była wykazać, że ilość otrzymywanych zleceń znacząco zmalała. Poza swoimi twierdzeniami powódka nie przedłożyła na tę okoliczność żadnych dowodów. Skoro powódka pracuje, jako mediator sądowy to zlecenie jej mediacji następuje w drodze wydania stosownego postanowienia sądu. Powódka mogła zatem przedłożyć stosowne dokumenty na okoliczność ilości zleconych jej mediacji, których nie mogła przyjąć. Czy też przedłożyć uzyskane z poszczególnych sądów zestawienia, jak kształtowała się ilość zlecanych jej mediacji przed i po wypadku. Dokumenty te w obiektywny sposób mogłyby wykazać, że nastąpił spadek ilości zlecanych powódce mediacji.

Ponadto powódka wskazała, że wysokość dochodzonego odszkodowania ustaliła, jako różnicę w przychodach sprzed wypadku w porównaniu do okresu po wypadku. Strona pozwana kwestionowała możliwość przyjęcia metody powódki zarzucając, że metoda ta jest metodą uproszczoną i niedopuszczalną. Sąd w pełni podzielał te wątpliwości. W pierwszej kolejności wskazać należy, że nieuprawnionym pozostawało obliczanie wysokości utraconego przez powódkę zarobku, jako różnicy w osiąganych przed i po wypadku przychodach. Wysokość osiąganych przychodów była natomiast jedyną okolicznością wykazaną przez powódkę w sposób obiektywny. W odniesieniu do osób prowadzących działalność gospodarczą wielkością miarodajną postaje bowiem wysokość osiąganego dochodu, ustalanego jako przychód po odjęciu poniesionych kosztów uzyskania przychodu. Wysokość dochodów powódki nie została w żaden sposób wykazana. Niewątpliwym jest, że jeżeli powódka po wypadku w praktyce zaprzestała przez pewien okres prowadzenia działalności to w okresie tym nie ponosiła kosztów uzyskania przychodu. Następnie powódka powróciła do pracy zawodowej, a zatem z pewnością ponosiła koszty uzyskania przychodu, których nie wykazała. Wartość ta decydowałaby natomiast o wysokości faktycznego dochodu powódki.

W ocenie Sądu z uwagi na fakt, że J. M. (1) prowadzi własną działalność gospodarczą ustalenie wysokości utraconych przez nią dochodów wymagało posiadania wiadomości specjalnych z zakresu księgowości czy doradztwa podatkowego. Powódka takiego wniosku dowodowego jednak nie złożyła. Sąd nie mógł zastępować powódki w tej inicjatywie dowodowej, gdyż prowadziłoby to do naruszenia zasady równości stron procesu, zwłaszcza, że powódka posiadała fachową obsługę prawną.

Zauważyć również należy, że powódka musiała otrzymywać świadczenia z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, o czym świadczą chociażby uzyskane przez nią zwolnienia lekarskie. Jak sama wskazała wysokość dochodzonego roszczenia została ustalona z pominięciem świadczeń z ZUS. Postępowanie to pozostaje nieprawidłowe, gdyż zasiłek chorobowy zastępuje wynagrodzenie za dochód danej osoby. Utracony dochód winien być zatem ustalony z uwzględnieniem tego faktu. Stanowisko to pozostaje ugruntowane w orzecznictwie. W wyroku z dnia 26 lutego 2014r., sygn. akt I ACa 755/13 Sąd Apelacyjny w Lublinie wskazał, że: „renta z tytułu utraty zdolności do pracy powinna rekompensować poszkodowanemu rzeczywistą szkodę. Szkoda ta odpowiada różnicy między hipotetycznymi dochodami, które poszkodowany osiągnąłby, gdyby nie doszło do zdarzenia wyrządzającego szkodę, a dochodami, które uzyskuje, będąc poszkodowanym, uwzględniając także świadczenia otrzymywane z tytułu ubezpieczenia społecznego.” Pogląd ten wyrażony wobec renty z tytułu niezdolności do pracy w pełni odpowiada też odszkodowaniu z tytułu utraconych zarobków.

Reasumując, z uwagi na treść art. 361 § 1 k.c. na powódce spoczywał obowiązek wykazania, że pomiędzy działaniem sprawcy, a szkodą stanowiącą utracony zysk istnieje normalny związek przyczynowy. Ponadto powódka był obowiązana wykazać wysokość szkody, czego jak wynikało ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie zrobiła.

Powódka wywodziła bowiem, że utraconą korzyścią jest przychód w sytuacji, gdy w okolicznościach pozwu wskazywała na utracony zysk, który nie jest przychodem, ale częścią dochodu.

Z tego względu żądanie powódki zasądzenia na jej odszkodowania z tytułu utraconych zarobków nie mogło zostać uwzględnione.

Kolejnym żądaniem powódki było żądanie zasądzenia renty tymczasowej w wysokości po 950 zł miesięcznie, płatnej do 10-każdego miesiąca za okres od kwietnia do lipca 2011r. Zgodnie z treścią art. 444 § 2 k.c. jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. Powódka dowodziła, że z związku z wypadkiem z dnia 2 sierpnia 2009r. utraciła częściowo zdolność do pracy zarobkowej i zmniejszyły się jej widoki powodzenia na przyszłość. Różnica między przychodami powódki przed wypadkiem a po wypadku wynosi około 950 zł miesięcznie. Renta z art. 444 § 2 k.c. ma na celu naprawienia szkody przyszłej. Szkoda ta wyraża się bądź w wydatkach na zwiększone potrzeby bądź w nieosiąganiu zarobków i innych korzyści majątkowych, które poszkodowany mógłby uzyskać. Jeżeli chodzi o zmniejszenie się widoków powodzenia na przyszłość powódki, to powódka nie wskazała nawet, na czym konkretnie miałyby polegać jej widoki na przyszłość. Nie podała, jakich uzdolnień, przewidywanego awansu, zmiany kwalifikacji, itp. mogłaby oczekiwać w przyszłości, gdyby nie doznany wypadek. Tym samym samo gołosłowne powołanie się na utratę widoków na przyszłość, nie mogło uzasadniać przyznania dochodzonej renty. Jeżeli chodzi zaś o utratę zdolności do pracy zarobkowej to wskazać należy, że warunkiem powstania prawa do renty jest trwały charakter uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z 3 kwietnia 2014r., sygn. akt IACa 131/14: „okolicznością odróżniającą pojęcia odszkodowania z tytułu utraconego zarobku i renty odszkodowawczej powinien być charakter następstw uszkodzenia ciała czy rozstroju zdrowia: jeżeli następstwa są trwałe, poszkodowanemu przysługuje roszczenie o rentę, jeśli są przemijające – przysługuje odszkodowanie w postaci utraconego zarobku.” Wbrew twierdzeniom pozwu powódka nie wykazała, aby utraciła częściowo zdolność do pracy zarobkowej. Z opinii biegłego J. S. jednoznacznie wynikało, iż po upływie 4-5 miesięcy uraz nie powodował żadnych ograniczeń w możliwości zarobkowania. Tym samym nie mogło zostać uwzględnione żądanie powódki dotyczące zasądzenia na jej rzecz renty wyrównawczej. Podstawy w tym zakresie nie mogło stanowić samo przekonanie powódki, że ma ograniczone zdolności zarobkowania.

Kolejnymi ze zgłoszonych roszczeń były żądania zasadzenia kwoty 350 zł poniesionych kosztów leczenia oraz kwoty 2650 zł tytułem zaliczki na dalsze koszty leczenia.

Obydwa ze zgłoszonych roszczeń nie zasługiwały na uwzględnienie. Jak już wskazano zgodnie z treścią art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Ze sporządzonych w sprawie opinii biegłego J. S. oraz J. W. jednoznacznie wynikało, że brak jest podstaw do domagania się przez powódkę zaliczki na przyszłe koszty leczenia rehabilitacyjnego. Oboje biegli oceniając stan zdrowia powódki określili, że skutki urazów doznanych w wyniku wypadku z dnia 2 sierpnia 2009r. uległy już wygojeniu i nie ma potrzeby dalszego leczenia powódki w tym zakresie. Biegli zgodnie ocenili również, potrzeba leczenia rehabilitacyjnego powódki wynika z istniejących u powódki samoistnych zmian zwyrodnieniowych i dyskopatycznych kręgosłupa. Biegła W. zwróciła uwagę na możliwość podjęcia leczenia rehabilitacyjnego w ramach świadczeń powszechnej służby zdrowia, na co wskazywał również uwagę biegły C.. Zgodnie z treścią art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Skoro u powódki występują schorzenia niezwiązane z wypadkiem komunikacyjnym z dnia 2 sierpnia 2009r., to zarówno bezpośredni sprawca szkody, jak i strona pozwana, jako ubezpieczyciel nie mogą ponosić odpowiedzialności za pogarszający się stan zdrowia powódki oraz konieczność jej dalszego leczenia. Z uzasadnienia pozwu wprost wynikało, że powódka wszystkie aktualnie odczuwane dolegliwości wiąże z faktem doznanego urazu. Tymczasem stanowisko to pozostaje nieuzasadnione. Już w badaniu MR z dnia 25 sierpnia 2009r. u powódki zdiagnozowano wczesne zmiany zwyrodnieniowe oraz drobną przepuklinę krążka na poziomie C6/C7. Wiedzą powszechnie znaną pozostaje fakt, że zmiany zwyrodnieniowe mają charakter progresywny. Uzasadnia to pogarszające się samopoczucie powódki oraz utrzymujące się dolegliwości bólowe. Powódka pomija fakt zbieżności czasowej pomiędzy wypadkiem a stwierdzonymi zmianami zwyrodnieniowymi. W kontekście powyższego trudno mówić jednak o zasadności argumentu powódki, że przed wypadkiem nie odczuwała ona żadnych dolegliwości, a zatem wszyscy z orzekających w sprawie biegłych wydali mylne opinie w sprawie. Biegły J. S. wskazał ponadto, że leczenie powódki z powodu doznanych w wypadku urazów było leczeniem typowym i trwało 3-4 miesiące. Wykonane badania RTG, rezonans magnetyczny i konsultacja ortopedyczna i neurologiczna w pełni wyczerpywały diagnostykę urazu. Po tym okresie nie istniała potrzeba dalszej diagnostyki. Tym samym nieuzasadnione pozostawało żądanie powódki zwrotu poniesionych kosztów w kwocie 350 zł, przeznaczonych na dwukrotne wizyty u chirurga ogólnego oraz badania USG tętnic szyjnych i badanie RTG panoramicznego.

Mając na uwadze powyższe Sąd oddalił wszystkie ze zgłoszonych roszczeń powódki, nie znajdując dla nich podstawy prawnej bądź z uwagi nie sprostowanie przez powódkę ciężarowi dowodu.

Podstawę orzeczenia o kosztach stanowiły uregulowania art. 98 § 2 k.p.c. Powódka, jako przegrywająca spór obowiązana jest do zwrotu na rzecz strony pozwanej, poniesionych przez nią kosztów, które obejmowały koszty zastępstwa procesowego w wysokości 2400 zł (zgodnie z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2005r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu) oraz kwota 17 zł opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa.

Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach stanowiły również uregulowania art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Wysokość zaliczek uiszczonych przez powódkę nie pozwalała na pełne pokrycie kosztów związanych ze sporządzeniem opinii przez biegłych. Wysokość nieuregulowanych zaliczek, poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wynosiła 22,22 zł, stąd powódka, jako przegrywająca spór obowiązana jest do ich zwrotu na rzecz Skarbu Państwa.